Czy członek Zarządu Spółki kapitałowej może być jej pełnomocnikiem?
Czy członek zarządu może działać jako pełnomocnik spółki? Jak powinien zostać uregulowany zakres pełnomocnictwa? Jak zapobiec impasowi decyzyjnemu w spółce, w której jeden z dwóch uprawnionych do reprezentacji członków zarządu jest długotrwale nieobecny? Pytania dotyczące reprezentacji spółki można mnożyć, a odpowiedź na wiele z nich znajdziesz w tym artykule. Zapraszamy do lektury!
Pełnomocnik spółki- kodeksowy sposób reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Sposób reprezentacji spółek kapitałowych regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych (dalej jako „k.s.h.”) oraz postanowienia umowy spółki. Jeżeli w skład zarządu wchodzi wyłącznie jeden członek, jest on uprawniony do samodzielnej reprezentacji spółki. W przypadku zarządu wieloosobowego, w braku odmiennych uregulowań w umowie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.
Niekiedy, zastrzeżone przepisami prawa współdziałanie dwóch członków zarządu może prowadzić do paraliżu spółki i prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Może tak się przykładowo zdarzyć, gdy jeden z dwóch członków zarządu jest nieobecny w związku z pobytem w szpitalu albo przebywaniem za granicą. Remedium w takiej sytuacji może być udzielenie przez zarząd spółki jednemu z jego członków pełnomocnictwa do reprezentowania spółki.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeCzłonek zarządu jako pełnomocnik spółki
W pierwszej kolejności należy odróżnić pełnomocnictwo tzw. korporacyjne od pełnomocnictwa ogólnego. Ten pierwszy rodzaj pełnomocnictwa został uregulowany w art. 210 §1 k.s.h. zgodnie, z którym w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Z kolei pełnomocnictwo ogólne nie zostało uregulowane przepisami prawa handlowego jak również, nie został zastrzeżony zakaz udzielenia pełnomocnictwa ogólnego członkom zarządu. Ten drugi rodzaj pełnomocnictwa został uregulowany przez ustawodawcę w art. 98 i n. kodeksu cywilnego ( dalej jako „k.c.”). Zgodnie z tym przepisem pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.
Uprawnienie do stosowania przepisów kodeksu cywilnego w sprawach spółek handlowych zostało uregulowane w art. 2 k.s.h. zgodnie, z którym w sprawach: tworzenia, organizacji, funkcjonowania, rozwiązywania, łączenia, podziału i przekształcenia spółek handlowych, nieuregulowanych przepisami k.s.h. stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. W związku z brakiem ustawowego zakazu ustanowienia członka zarządu pełnomocnikiem spółki i jednocześnie odesłania przez ustawodawcę do przepisów kodeksu cywilnego, zarząd spółki może powołać jednego z członków zarządu pełnomocnikiem spółki.
Udzielenie pełnomocnictwa członkowi zarządu do zawarcia umowy- przykład
Jan oraz Bartosz na potrzeby prowadzenia wspólnie działalności gospodarczej postanowili założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialność. Obaj są wspólnikami spółki w równych proporcjach – każdy z nich ma po 50% udział w kapitale zakładowym. Jednocześnie, obaj pełnią funkcję członków w zarządzie tej spółki. Jan i Bartosz reprezentują spółkę zgodnie z kodeksową regułą to jest – wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu łącznie. Jan w związku z przepracowaniem podjął decyzję o pójściu na urlop na okres jednego miesiąca. Podczas tego urlopu postanowił spełnić swoje marzenia, i objechać kamperem Stanów Zjednoczone Ameryki. Ponieważ w okresie przebywania na urlopie, spółka ma zawrzeć ważną umowę ze swoim kontrahentem, Jan wraz z Bartoszem postanowili udzielić przez zarząd tej spółki pełnomocnictwa Bartoszowi do zawarcia w imieniu Spółki umowy z kontrahentem. W tym celu zwołali posiedzenie zarządu oraz w formie uchwały podjęli decyzję o udzieleniu przez spółkę pełnomocnictwa Bartoszowi do zawarcia konkretnej umowy.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeForma udzielanego pełnomocnictwa oraz jego zakres
Zgodnie z regułą zawartą w art. 38 k.c. osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie (umowie). Mając dodatkowo na uwadze zastrzeżoną łączną reprezentację spółki, pełnomocnictwo członkowi zarządu powinno być udzielone w formie uchwały zarządu spółki powziętej przez wszystkich członków zarządu (w opisanym wyżej przykładnie uchwała powinna być powzięta przez Jana i Bartosza).
Wyżej opisane zastrzeżenie formy udzielanego pełnomocnictwa należy oceniać pozytywnie. Pełnomocnictwo udzielone w formie uchwały zarządu spółki eliminuje ewentualny zarzut reprezentacji spółki przez tzw. rzekomy organ osoby prawnej a więc taki, który nie jest umocowany do dokonania określonej czynności prawnej w świetle art. 39 k.c.
Pełnomocnictwo udzielane jednemu z członków zarządu swoim zakresem powinno jednak ograniczać się do stricte określonych w nim czynności prawnych (pełnomocnictwo szczególne). Udzielenie jednemu członkowi zarządu pełnomocnictwa ogólnego a więc takiego, które upoważniałoby do reprezentowania spółki we wszystkich sprawach – prowadziło by w konsekwencji do obejścia reguł kodeksowych reprezentacji spółki oraz co do zasady wbrew woli wspólnikom tej spółki, którzy zastrzegli reprezentację łączną. Za dopuszczalnością omawianych rozwiązań opowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 23 sierpnia 2006 roku, w sprawie o sygnaturze akt III CZP 68/06 oraz w uchwale z dnia 24 kwietnia 2014 roku, III CZP 17/14.
Wymagana rzetelność członka zarządu reprezentującego spółkę jako pełnomocnik
Ustanowienie członka zarządu spółki jej pełnomocnikiem nie powoduje ustania lub ograniczenia jego funkcji w organie spółki. Również udzielenie omawianego pełnomocnictwa pozostaje bez wpływu na zasady reprezentacji spółki.
Powyższe oznacza, że w chwili dokonywania czynności prawnej w imieniu spółki osoba fizyczna, która jednocześnie jest członkiem zarządu oraz ustanowionym przez spółkę pełnomocnikiem powinna jednoznacznie określić, w jakim charakterze działa. Jeżeli podejmuje czynności w imieniu spółki samodzielnie na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, powinna okazać udzielone pełnomocnictwo drugiej stronie czynności prawnej oraz oświadczyć, że działa jako pełnomocnik spółki a nie jako członek zarządu.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePełnomocnik spółki – podsumowanie
Zasady reprezentacji spółek kapitałowych reguluje kodeks spółek handlowych i postanowienia umowy spółki. W sytuacji, gdy spółka posiada zarząd wieloosobowy, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem, jeżeli nie jest to odmiennie uregulowane postanowieniami umowy spółki. Zastrzeżenie to może doprowadzić do paraliżu decyzyjnego w spółce. Sposobem na wyjście z impasu jest udzielenie pełnomocnictwa przez spółkę członkowi zarządu, do np. zawarcia umowy z kontrahentem.
Pomocne? 🙂 Sprawdź w czym jeszcze możemy Ci doradzić!
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Dokapitalizowanie spółki- pożyczka czy dopłaty w spółce z o.o.
Udziały fantomowe – praktyczne aspekty motywowania i nagradzania pracowników oraz współpracowników
