Europejski nakaz zapłaty w praktyce
Coraz więcej polskich firm decyduje się rozpocząć współpracę z przedsiębiorcami z innych krajów Unii Europejskiej. Podobnie jak w przypadku kontrahentów z siedzibą w Polsce, tak również w przypadku podmiotów z siedzibą za granicą mogą wystąpić problemy z uzyskaniem zapłaty za dostarczony towar czy wykonaną usługę. Co zrobić, gdy zagraniczny kontrahent uchyla się od obowiązku zapłaty? Jedną z możliwości jest wniesienie do sądu pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. Na czym polega ta procedura i co należy zrobić, żeby europejski nakaz zapłaty uzyskać dowiesz się z lektury tego artykułu.
Na czym polega europejskie postępowanie nakazowe?
Europejskie postępowanie nakazowe ma na celu uproszczone i szybkie dochodzenie roszczeń od dłużnika z innego państwa Unii Europejskiej z wyjątkiem Danii. Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty zostało uregulowane w Rozporządzeniu (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającym postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeW tej procedurze można dochodzić jedynie bezspornych roszczeń pieniężnych o charakterze transgranicznym.
Przez sprawę transgraniczną należy rozumieć sprawę, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę.
Przez miejsce zamieszkania w przypadku spółek i osób prawnych należy rozmieć miejsce, w którym znajduje się ich statutowa siedziba, ich główny organ zarządzający lub ich główne przedsiębiorstwo.
Ze sprawą o charakterze transgranicznym mamy do czynienia na przykład wtedy, gdy powód ma miejsce zamieszkania w Polsce a pozwany w Hiszpanii.
Co istotne, europejski nakaz zapłaty może być stosowany wyłącznie w sprawach cywilnych i handlowych.
Jakie działania należy podjąć, aby uzyskać europejski nakaz zapłaty?
- Ustalenie sądu właściwego do rozpoznania sprawy
Przed przystąpieniem do przygotowywania pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty należy ustalić, który sąd będzie właściwy do jego wydania. Wybór jurysdykcji sądu następuje w oparciu o przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych.
Zasadą ogólną wynikającą z tego rozporządzenia jest, że jurysdykcję w sprawie ma sąd państwa członkowskiego, w którym pozwany ma miejsce zamieszkania. Rozporządzenie przewiduje również odstępstwa od tej zasady, tzw. jurysdykcję szczególną. Jednym z nich jest jurysdykcja w sprawach dotyczących umowy, uregulowana w art. 7 ust. 1 rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem, w sprawach dotyczących umowy osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego może być pozwana w innym państwie członkowskim przed sądy miejsca wykonania danego zobowiązania, przy czym o ile nie uzgodniono inaczej, miejscem wykonania danego zobowiązania jest:
- w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych – miejsce w państwie członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały albo miały zostać dostarczone. W przypadku sprzedaży na odległość miejscem, w którym rzeczy zostały dostarczone jest miejsce faktycznego wydania rzeczy kupującemu, a nie miejsce wydania towaru pierwszemu przewoźnikowi w celu przekazania go kupującemu;
- w przypadku świadczenia usług – miejsce w państwie członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone.
W tym miejscu należy wskazać, że zarówno jurysdykcja ogólna, jak i szczególna ma zastosowanie tylko w sytuacji, gdy strony nie zawarły uprzednio umowy jurysdykcyjnej, przyznającej wyłączną kompetencję do orzekania w określonej sprawie sądowi wybranemu przez strony. Jeżeli zatem w treści umowy strony ustaliły, że wszelkie sprawy sporne z nią związane mają być rozpatrywane przez sąd konkretnego kraju, np. sąd polski, to pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty należy złożyć właśnie do sądu tego kraju.
- Przygotowanie pozwu
Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty należy złożyć na formularzu A, który stanowi załącznik I do rozporządzenia 1896/2006. Formularz można wypełnić online korzystając z europejskiego portalu e-sprawiedliwość lub tradycyjnie. Jeśli pozew jest kierowany do sądu za granicą, musi być on sporządzony w języku akceptowanym przez ten sąd. Pozew wraz z ewentualnymi załącznikami, np. dokumentem pełnomocnictwa w przypadku, gdy pozew jest składany przez pełnomocnika, należy wysłać do sądu pocztą lub akceptowaną przez niego drogą elektroniczną. Do pozwu nie jest wymagane dołączenie żadnych dowodów na poparcie roszczenia.
Pozew musi zawierać:
- nazwy lub imiona i nazwiska oraz adresy stron, a także, w odpowiednichprzypadkach, ich przedstawicieli oraz oznaczenie sądu, do którego kierowany jest pozew;
- kwotę dochodzonego roszczenia, w tym kwotę roszczenia głównego oraz, stosownie do okoliczności, odsetki, kary umowne i koszty;
- jeżeli powód dochodzi odsetek – stawkę odsetek oraz okres, za jaki żąda odsetek, chyba że zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania odsetki ustawowe doliczane są automatycznie do roszczenia głównego;
- uzasadnienie roszczenia, w tym opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia oraz, w odpowiednich przypadkach, żądanych odsetek;
- opis dowodów na poparcie roszczenia;
- okoliczności uzasadniające właściwość sądu;
- uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy.
Należy mieć na względzie, że wymogi ubiegania się o wydanie europejskiego nakazu zapłaty w poszczególnych krajach Unii Europejskiej mogą się od siebie różnić. Różnice mogą dotyczyć w szczególności wysokości opłaty za wydanie europejskiego nakazu zapłaty czy rodzajów dokumentów wymaganych do przedłożenia przed sądem. Różnice mogą również dotyczyć sposobu wniesienia pozwu. W niektórych krajach wniesienie pozwu jest możliwe za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej z wykorzystaniem specjalnie do tego celu stworzonych platform internetowych.
- Uiszczenie opłaty od pozwu
Pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, co do zasady trzeba opłacić. Jak już wyżej wskazano, w różnych krajach Unii Europejskiej mogą obowiązywać różne stawki za wniesienie takiego pozwu. W przypadku skierowania pozwu do sądu w Polsce opłata od pozwu zależy od wartości przedmiotu sporu (WPS) i wynosi:
- WPS do 500 zł – 30 zł;
- WPS ponad 500 zł do 1.500 zł – 100 zł;
- WPS ponad 1.500 zł do 4.000 zł – 200 zł;
- WPS ponad 4.000 zł do 7.500 zł – 400 zł;
- WPS ponad 7.500 zł do 10.000 zł – 500 zł;
- WPS ponad 10.000 zł do 15.000 zł – 750 zł;
- WPS ponad 15.000 zł do 20.000 zł -1 000 zł;
- w przypadku WPS wynoszącej ponad 20.000 zł opłata wynosi 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200.000 zł.
Kiedy sąd wyda europejski nakaz zapłaty?
Po otrzymaniu pozwu sąd dokona jego weryfikacji pod kątem spełniania przez niego wymogów określonych w rozporządzeniu 1896/2006. Sąd sprawdzi czy:
- pozew dotyczy spraw, w których można skorzystać z rozporządzenia 1896/2006,
- sprawa ma charakter transgraniczny,
- dochodzone pozwem roszczenie stanowi roszczenie pieniężne o oznaczonej wysokości, które jest wymagalne w chwili wniesienia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty,
- sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy,
- pozew spełnia wymagania formalne, w szczególności czy został złożony na właściwym formularzu oraz czy zawarto w nim wszystkie informacje niezbędne do wydania europejskiego nakazu zapłaty.
Jeśli w pozwie zabraknie wymaganych informacji lub załączników, sąd poinformuje o tym powoda i wezwie go do ich uzupełnienia w określonym terminie.
W przypadku gdy pozew nie spełnia wymogów formalnych, roszczenie jest nieuzasadnione, powód nie uzupełni lub nie poprawi pozwu w terminie wyznaczonym przez sąd lub odrzuci propozycję zmiany pozwu sąd odrzuci pozew. Odrzucenie pozwu nie zamyka jednak powodowi możliwości dochodzenia roszczenia w nowym pozwie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty lub przy zastosowaniu dowolnej innej procedury przewidzianej prawem państwa członkowskiego.
Jeśli sąd nie będzie miał zastrzeżeń co do treści pozwu i przychyli się do zgłoszonych roszczeń, wyda europejski nakaz zapłaty. Wydanie europejskiego nakazu zapłaty powinno nastąpić w ciągu 30 dni od wniesienia pozwu. Wskazany termin nie obejmuje jednak czasu niezbędnego na uzupełnienie, poprawienie lub zmianę pozwu.
Czy pozwany może się odwołać od europejskiego nakazu zapłaty?
Zgodnie z przepisami pozwany ma prawo w ciągu 30 dni od dnia doręczenia mu europejskiego nakazu zapłaty do wniesienia sprzeciwu. W razie wniesienia sprzeciwu, postępowanie będzie kontynuowane zgodnie z zasadami europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń określonego w rozporządzeniu (WE) nr 861/2007 (jeżeli ma zastosowanie) lub właściwego krajowego postępowania cywilnego, chyba że w pozwie znalazło się żądanie, że w przypadku wniesienia sprzeciwu postępowanie ma być zakończone.
Jeżeli pozwany nie wniesie sprzeciwu w powyższym terminie, sąd stwierdzi wykonalność europejskiego nakazu zapłaty. Następnie sąd prześle wykonalny nakaz zapłaty powodowi. Europejski nakaz zapłaty, który stał się wykonalny w państwie członkowskim jego wydania, jest uznawany i wykonywany w innych państwach członkowskich bez potrzeby stwierdzania wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się jego uznaniu. Dzięki temu powód, który taki nakaz zapłaty uzyska może od razu zwrócić się do właściwego w danym państwie członkowskim organu egzekucyjnego o wszczęcie egzekucji przeciwko swojemu dłużnikowi.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePodsumowanie
Korzystanie z instytucji europejskiego nakazu zapłaty ma wiele zalet. Jedną z nich jest uproszczony tryb dochodzenia roszczeń polegający na stosowaniu jednolitego formularza pozwu i braku konieczności załączania do pozwu dowodów na poparcie roszczenia. To co jednak jest najważniejsze z punktu widzenia wierzyciela to możliwość szybkiego uzyskania rozstrzygnięcia przez sąd i prowadzenia egzekucji wobec dłużnika.
Pomocne? Sprawdź w czym jeszcze możemy Ci doradzić!
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Długie terminy zapłaty w przewozie – czy na pewno można je stosować?
Umowa z programistą – co musisz wiedzieć?
