Jednoosobowa działalność gospodarcza – ryczałt czy przekształcenie w spółkę z o.o.?
Tym, którzy prowadzą działalność gospodarczą nie trzeba pisać, że bycie przedsiębiorcą to nie przywilej, ale coraz trudniejsze wyzwanie. Próżno oczekiwać ułatwień, już za niecałe 2 miesiące, od 1 stycznia 2022 roku planowane są rewolucyjne zmiany w systemie obciążeń daninowych, z czego najdotkliwszą w skutkach ma być składka zdrowotna. Choć wciąż nie jest znany ostateczny kształt przepisów prawnych, wielu przedsiębiorców już teraz stara się na nowo zaplanować swoją przyszłość zawodową, nie chcąc czekać na ostatnią chwilę. O tym, że Polacy „wzięli sprawy w swoje ręce” świadczy chociażby wydłużony w ostatnich tygodniach czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosków w rejestrze przedsiębiorców KRS w warszawskim sądzie rejestrowym… z kilku dni roboczych do ponad 1 miesiąca.
Rozwiązań jest sporo i dobrze jest swój przypadek skonsultować indywidualnie z zawodowym doradcą od spraw prawno-podatkowych.
W tym artykule zaprezentowano dwa przeciwstawne sobie rozwiązania:
- skorzystanie z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla jednoosobowo prowadzonej działalności gospodarczej;
lub
- przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W związku z tym, pytanie jakie stawia ten artykuł brzmi – ryczałt czy przekształcenie w spółkę z o.o.?
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest stosunkowo prostą formą rozliczeń podatkowych. Podatek w ustalonej kwocie stawki płaci się od przychodów niepomniejszonych o koszty uzyskania przychodów. Stawki podatku są uzależnione od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Przykładowo obecnie w 2021 roku fotograf lub programista wybierając tę formę opodatkowania płacą 15 % od uzyskanych przychodów. W 2022 roku stawka ulegnie obniżeniu do 15%. Z kolei lekarz aktualnie płacący w tej formie podatek w wysokości 17% osiąganych przychodów, od nowego roku zapłaci o 2 punkty procentowe mniej – 15%.
Ryczałt dla kogo?
Nie każdy jednak może skorzystać z tej formy opodatkowania. Jest ona zarezerwowana dla osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze, w tym wspólnicy spółek cywilnych oraz wspólnicy spółek jawnych – a w tym ostatnim przypadku wyłącznie wtedy, gdy wszyscy wspólnicy są osobami fizycznymi oraz wybiorą tę formę rozliczenia z organami skarbowymi. Zważywszy, że przy tej formie opodatkowania, od osiąganych przychodów nie można odliczyć kosztów ich uzyskania, nie będzie to atrakcyjne rozwiązanie dla przedsiębiorców o niezbyt wysokiej marży prowadzonego biznesu. Nie powinien również umknąć uwadze fakt, że dochody osiągane z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej przekraczające 1 mln zł podlegają dodatkowemu obciążeniu podatkowemu w postaci daniny solidarnościowej w wysokości 4%.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeSkładka zdrowotna
Dla podatników wybierających od 2022 roku formę opodatkowania według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wysokość składki zdrowotnej będzie uzależniona od:
- przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalanego w ostatnim kwartale poprzedniego roku kalendarzowego
lub
- wysokości osiąganych rocznie przychodów.
Dla przychodów do 60 tyś zł – składka zdrowotna miesięcznie wyniesie ok. 300 zł
Dla przychodów od 60 tyś zł do 300 tyś zł – składka zdrowotna miesięcznie wyniesie ok. 500 zl
Dla przychodów ponad 300 tyś zł – składka zdrowotna miesięcznie wyniesie ok. 900 zł
Wnioski dotyczące ryczałtu
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych powinien zainteresować konkretną grupę przedsiębiorców, których stałe koszty związane z uzyskaniem przychodu stanowią do ok. 20% miesięcznie, zaś dochody w skali roku nie przekraczają 1 mln. zł.
Korzyścią dla tej formy opodatkowania jest niższa aniżeli przy podatku liniowym stawka ryczałtowa podatku oraz ryczałtowa składka zdrowotna. Przy tej formie rozliczeń są również stosunkowo niskie koszty obsługi księgowej.
Wadą jest brak możliwości skorzystania z ulgi dla klasy średniej.
Spółka z o.o.
W obliczu planowanych zmian, sporym zainteresowaniem przedsiębiorców cieszy się rozwiązanie polegające na przekształceniu dotychczas prowadzonej jednoosobowo działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. O tym w jaki sposób dokonać transformacji działalności gospodarczej w sp. z o.o. odsyłam do artykułu Przekształcenie Jednoosobowej Działalności Gospodarczej w Spółkę. Pomimo większego stopnia sformalizowania prowadzenia w tej formie przedsiębiorstwa, ma warte uwagi zalety.
Praktycznie brak osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki
Niewątpliwą zaletą prowadzenia działalności gospodarczej w tej formie jest brak odpowiedzialności wspólnika za zobowiązania spółki. UWAGA! Jeśli wspólnik jednocześnie jest w zarządzie spółki, jego odpowiedzialność reguluje przepis art. 299 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Możliwość skorzystania z 9% CIT
Zasadniczo od osiąganych dochodów przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należny jest podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) w wysokości 19%.
Jednakże tzw. mali podatnicy, a więc m.in. spółki z.o.o., której przychody (nie mylić z dochodami) z działalności operacyjnej (a wiec innej niż kapitałowej) w roku podatkowym nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł (w przeliczeniu 9.031.000,00 zł za 2021 rok).
Z niższej stawki 9% CIT niestety nie mogą skorzystać Ci, który przeprowadzili wymienione w przepisie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych działania restrukturyzacyjne, polegające na utworzeniu spółki z o.o.:
- w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę albo
- w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wniosły na poczet kapitału podatnika uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej wnoszące, tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane przez te osoby albo jednostki w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli te osoby albo jednostki posiadały udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli w roku podatkowym, w którym podatnik został utworzony, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym, zostało do niego wniesione na poczet kapitału uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wniosły tytułem wkładu do innego podmiotu, w tym na poczet kapitału:
- uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł (wartość tych składników oblicza się stosując odpowiednio przepisy art. 14 PDOPrU) lub
- składniki majątku uzyskane przez tego podatnika w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli ten podatnik posiadał udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników.
Zakaz zastosowania tej preferencji jest jednakże ograniczony w czasie i dotyczy jedynie roku podatkowego, w którym sp. z o.o. rozpoczęła działalność, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym.
UWAGA! Spółka z o.o. powstała jeszcze w 2021 roku np. w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy jednoosobowo prowadzącego działalność gospodarcza, może skorzystać z 9% CIT już w 2023 roku o ile jej przychody nie przekroczą limitu 2 mln. eur.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeSpółka co najmniej 2 osobowa – brak podlegania ubezpieczeniu społecznemu
Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) obowiązkowemu ubezpieczeni społecznemu podlega osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, za którą m.in. uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Tym samym, jeśli w spółce jest co najmniej dwóch udziałowców będących osobami fizycznymi, wówczas nie podlegają one obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu.
W praktyce w spółkach z o.o. wielokrotnie można spotkać się z rozwiązaniem polegającym na tym, że jeden ze wspólników posiada przeważającą większość udziałów, podczas gdy drugi ma zaledwie kilka udziałów, co zapewnia marginalne procentowe zaangażowanie kapitałowe.
Rodzi to wątpliwości ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czy dokoptowanie do spółki drugiego wspólnika nie ma charakteru pozornego, aby uniknąć obowiązku opłacania składek.
Z tych względów należy z rozwagą przemyśleć skład osobowy spółki, jak również zastanowić się jak uzasadnić z punktu widzenia gospodarczego, fakt znacznej dysproporcji w wielkości udziałowej pomiędzy dwoma wspólnikami.
Jednocześnie warto pamiętać o zasadzie domniemania uczciwości przedsiębiorcy zawartej w przepisie art. 10 ustawy Prawo przedsiębiorców, zgodnie z którą „organ kieruje się w swoich działaniach zasadą zaufania do przedsiębiorcy, zakładając, że działa on zgodnie z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów”.
Sam fakt, że mniejszościowy wspólnik posiada mniej niż 10% udziałów w kapitale zakładowym spółki, skutkiem czego jest brak jego widoczności w rejestrze przedsiębiorców KRS, nie podważa w sposób automatyczny rzeczywistego zaangażowania w działania spółki każdego z dwóch wspólników.
Wynagrodzenie członków zarządu spółki – składka zdrowotna 9%
Do końca 2021 roku osoby zasiadające w składzie zarządu spółki z o.o. na podstawie powołania mocą uchwały zgromadzenia wspólników mogą pobierać wynagrodzenie, które nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu, w tym składce zdrowotnej.
Od 2022 roku sytuacja ta ulega zmianie na niekorzyść. Od takiego wynagrodzenia spółka będzie zobligowana pobierać 9% składki zdrowotnej.
Przewiduje to przepis art. 15 ustawy zwanej potocznie Nowym Ładem Podatkowym wprowadzający zmianę w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez dodanie w przepisie 66 ust. 1 nowego pkt 35a.
Mając na uwadze fakt, że dochód z tytułu takiego wynagrodzenia podlega zawsze opodatkowaniu według skali podatkowej, od nowego roku otrzymywana np. przez Prezesa zarządu spółki wypłata zostanie pomniejszona o 17% podatku dochodowego od osób fizycznych o ile nie przekroczy w skali roku 120 tyś zł, a ponad tę kwotę 32% i dodatkowo o 9% tytułem składki zdrowotnej.
Świadczenie pracy na rzecz spółki
Wspólnicy spółki mogą w umowie spółki zostać zobowiązani do świadczenia odpłatnie na rzecz tej spółki określonych świadczeń. Tak osiągane środki, związane z realizowanymi obowiązkami, nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, jak również nie jest odprowadzana z tego tytułu składka zdrowotna.
Uzyskujący środki wspólnik, jako osoba fizyczna, osiągnie dochód opodatkowany wyłącznie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przy tym nieobciążony żadnymi dodatkowymi kosztami.
Uwzględniając planowane podwyższenie górnej granicy opodatkowania w ramach pierwszego progu podatkowego do kwoty 120 000 zł, możliwa do osiągnięcia kwota okazuje się być naprawdę wysoka.
Należy mieć jednak na uwadze, że realizowane obowiązki, z tytułu których wspólnik pobierał będzie korzyści, muszą zostać ściśle określone w umowie spółki.
Planując wprowadzenie szczególnych postanowień w umowie spółki, należy także uwzględnić sytuację wspólnika, który jednocześnie pełni funkcję członka zarządu.
Może się bowiem okazać, że nałożone na wspólnika obowiązki kolidują bądź są zbieżne z zadaniami, które powinien on realizować w procesie reprezentacji i prowadzenia spraw spółki. W tym zakresie organy skarbowe mogą uznać przeprowadzone czynności za niezgodną z prawem podatkowym optymalizację, nakładając na podatnika stosowną sankcję.
Czytaj więcej: Oskładkowanie Wynagrodzenia Prezesów Spółek.
Ukryta dywidenda – co to takiego?
Od 2023 roku (a więc z rocznym opóźnieniem w stosunku do pierwotnie planowanego) wejdzie nowy pkt 15b przepisu art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z jego brzmieniem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez podatnika będącego spółką w związku ze świadczeniem wykonanym przez podmiot powiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z tą spółką lub ze wspólnikiem (akcjonariuszem) tej spółki, jeżeli:
- wysokość tych kosztów lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku lub
- racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3 z podatnikiem, przy czym przy określaniu wysokości tych kosztów przepisy art. 11c i art. 11d stosuje się odpowiednio, lub
- koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika (akcjonariusza) lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem (akcjonariuszem) przed utworzeniem podatnika (UWAGA! np. nabycie nieruchomości przed utworzeniem spółki z o.o. i oddanie jej w najem na cele prowadzonej przez tę spółkę działalności).
Nie uważa się za ukrytą dywidendę przypadków, o których mowa w powyższych pkt 2i 3 jeśli suma poniesionych w roku podatkowym przez podatnika kosztów stanowiących ukrytą dywidendę na podstawie tych przepisów, jest niższa niż kwota zysku brutto w rozumieniu przepisów o rachunkowości, uzyskanego w roku obrotowym, w którym koszty te zostały uwzględnione w wyniku finansowym podatnika (tzn. łączna kwota wydatków jest niższa od zysku przed opodatkowaniem CIT).
Uzasadnienie gospodarcze dla zmiany – klauzula obejścia prawa
Decydując się na zmianę struktury organizacyjnej prowadzonej działalności gospodarczej, niezbędnym jest przemyślenie wszystkich aspektów takiej zmiany. Należy pamiętać o klauzuli obejścia prawa podatkowej uregulowanej w przepisie art. 119a Ordynacji podatkowej. Instytucja ta daje możliwość podważenia przez organy podatkowe czynności podatnika, który chcąc obniżyć obciążenia podatkowe podejmuje czynności, które pozornie są zgodne z prawem i prowadzą do nadużywania lub wręcz obchodzenia prawa podatkowego. Takimi czynnościami są m.in. czynności, których jedynym, wyłącznym celem jest osiągnięcie korzyści podatkowej. Z tych właśnie względów decydując się na przeprowadzenie zmian, koniecznym jest zastanowienie się, jakie istnieje realne uzasadnienie gospodarcze do przeprowadzenia planowanych zmian.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePodsumowanie
Nie ma jednego dobrego rozwiązania z punktu widzenia wprowadzanych zmian podatkowych. O ile spółka z o.o. charakteryzuje się bardziej wymagającą strukturą organizacyjną, o tyle zapewnia większy komfort z punktu widzenia ograniczenia odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki. Kontynuacja działalności gospodarczej w zmienionej formie rozliczeń podatkowych na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, zapewnia prostotę rozliczeń z organami skarbowymi, ale praktycznie eliminuje możliwość zaliczania wydatków związanych z prowadzeniem działalności w koszty jej prowadzenia. Oczywiście nie zapominajmy, że istnieją jeszcze inne formy zmian organizacyjno-prawnych, o czym pisałam w innych artykułach na naszym blogu.
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Restrukturyzacja lekarstwem na recesję?
Przekształcenie spółki rodzinnej – jakie stoją za tym wyzwania?
