Kim jest beneficjent fundacji rodzinnej?
Fundacja rodzinna jest tworzona w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na ich rzecz. Istnienie beneficjenta lub beneficjentów jest zatem kluczowym elementem i istotą funkcjonowania fundacji rodzinnej. To dla nich i w ich interesie prowadzi ona swoją działalność. W poniższym tekście omawiamy zagadnienie beneficjenta fundacji rodzinnej.
Kto może zostać beneficjentem fundacji rodzinnej?
Przepisy ustawy o fundacji rodzinnej przewidują, że jej beneficjentem może zostać:
- Osoba fizyczna.
- Organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego.
Beneficjentem fundacji rodzinnej może być każda osoba fizyczna, w tym fundator. Może być nim również osoba niespokrewniona z fundatorem. Przepisy prawa nie przewidują minimalnego wieku beneficjenta. Mogą nim być zatem zarówno osoby małoletnie jak i pełnoletnie.
Świadczenia otrzymywane od fundacji przez osoby małoletnie będą zarządzane przez ich opiekunów prawnych (najczęściej rodziców). Fundator może jednak postanowić inaczej, pozbawiając ich prawa do zarządzania świadczeniami otrzymywanymi przez małoletniego od fundacji rodzinnej. Wtedy też wyznacza on osobę zarządcy, a w braku takiego wskazania, zarząd sprawuje kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
Oprócz osób fizycznych beneficjentem fundacji rodzinnej mogą być również organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego, np. fundacje i stowarzyszenia.
W praktyce beneficjentami najczęściej będą osoby fizyczne, w tym w szczególności członkowie rodziny fundatora, a także on sam.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeBeneficjent Fundacji Rodzinnej – Uprawnienia
Stając się beneficjentem, osoba fizyczna lub organizacja pozarządowa nabywa prawo do korzystania z majątku fundacji rodzinnej i osiąganych przez nią dochodów. Prawo to jest realizowane w trakcie istnienia fundacji, za pośrednictwem określonych w statucie świadczeń.
W przypadku beneficjentów będących osobami fizycznymi świadczenia mogą polegać na zapewnieniu im środków niezbędnych do utrzymania, leczenia czy też edukacji. Z kolei organizacje pozarządowe będące beneficjentami mogą wykorzystywać środki otrzymywane od fundacji rodzinnej do realizacji swoich celów statutowych.
Zakres uprawnień beneficjentów jest określany przez fundatora w statucie fundacji rodzinnej. W jego treści fundator określa również zasady nabycia statusu beneficjenta, może też zastrzec otrzymanie świadczeń przez uprawnionych od spełnienia określonego warunku bądź nadejścia terminu.
Dopuszczalne jest m.in. określenie minimalnego wieku beneficjenta, uprawniającego do otrzymywania świadczeń (np. ukończenie 40 roku życia, wskazane jako przykład w artykule Testament czy fundacja rodzinna? Które rozwiązanie powinien wybrać przedsiębiorca?) lub wykonanie konkretnej czynności przez beneficjenta (np. zdobycie określonego wykształcenia, wskazane jako przykład w artykule Czym jest fundacja rodzinna?).
Partycypacja w mieniu likwidowanej fundacji rodzinnej
Poza otrzymywaniem świadczeń w trakcie istnienia fundacji uprawnieniem beneficjentów fundacji rodzinnej jest także prawo do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Udział w zgromadzeniu beneficjentów
Istotnym uprawnieniem beneficjentów fundacji rodzinnej jest również prawo do udziału w zgromadzeniu beneficjentów. Organ ten jest ustanawiany przez fundatora. W statucie postanawia on także o tym, którzy beneficjenci są uprawnieni do uczestnictwa w zgromadzeniu. Prawo to mogą bowiem posiadać wszyscy z nich, a także jedynie wybrani. Udział w zgromadzeniu pozwala beneficjentom uczestniczyć w faktycznej działalności fundacji rodzinnej, w tym decydować o aktywności jej organów, współdecydować o strategii działania podmiotu i weryfikować jej realizację.
Zgromadzenie beneficjentów pełni w fundacji rodzinnej rolę podobną do zgromadzenia wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Decyduje m.in. o rozpatrzeniu i zatwierdzeniu sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej, udzieleniu absolutorium członkom jej organów, a także podziale lub pokryciu wyniku finansowego. Statut fundacji rodzinnej może przekazać zgromadzeniu beneficjentów szereg dodatkowych kompetencji, zwiększając jego uprawnienia i praktyczne znaczenie. Będą to m.in. przyznanie prawa do powoływania członków organów.
Prawo do otrzymania wyjaśnień
Każdy beneficjent posiada również prawo do żądania od zarządu fundacji wyjaśnień w określonych sprawach. Odmowa udzielenia informacji oraz wglądu do dokumentów, może nastąpić tylko wtedy, gdy istnieje uzasadniona obawa, że prawo to zostanie wykorzystane przez beneficjenta w celach sprzecznych z interesem i celami fundacji rodzinnej.
Rozporządzanie uprawnieniami przez beneficjenta
Przepisy ustawy o fundacji rodzinnej przewidują, że prawa i obowiązki beneficjenta są niezbywalne, za wyjątkiem przysługujących mu wierzytelności. Nie jest zatem możliwe dokonanie sprzedaży, darowizny, czy też jakiejkolwiek innej czynności służącej przekazaniu przez beneficjenta przysługującego mu statusu na rzecz innej osoby, czy też organizacji pozarządowej.
Beneficjent może jednak dokonać zbycia wierzytelności przysługujących mu wobec fundacji rodzinnej, np. należnych do wypłaty świadczeń pieniężnych. Beneficjent może zrzec się posiadanych uprawnień zarówno w części jak i w całości. Oświadczenie w tym zakresie, dla swej skuteczności wymaga zachowania formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Zrzeczenie się wszystkich uprawnień przez beneficjenta jest równoznaczne ze zrzeczeniem się statusu beneficjenta.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePodsumowanie
Bycie beneficjentem fundacji rodzinnej niesie za sobą szereg uprawnień i wynikających z nich korzyści. Wolą fundatora, fundacja może zapewnić swoim beneficjentom środki niezbędne do życia lub funkcjonowania. Jednocześnie w sposób elastyczny może określić zakres i warunki korzystania z przywilejów przez beneficjentów fundacji, tak aby najpełniej oddawały one wolę fundatora.
Jak rozwiązanie to wprowadzić w życie? Zapraszamy do kontaktu i śledzenia przyszłych artykułów na blogu.
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Przedawnienie roszczeń majątkowych – przypomnienie zasad
Fundacja rodzinna a podatek VAT
