Wkład niepieniężny, a podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o.
W toku prowadzonej działalności, niejednokrotnie zdarzają się sytuacje, gdy spółka nie dysponuje odpowiednią ilością środków pieniężnych wystarczających na pokrycie kosztów bieżącej działalności spółki, czy też realizacji celów inwestycyjnych. W konsekwencji, w celu poprawienia kondycji finansowej spółki, często wspólnicy zmuszeni są poszukiwać sposobów na dofinansowanie spółek, w których są udziałowcami. W artykule poruszamy jak zrobić podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o.
Sposobów na dokapitalizowanie spółki jest kilka (patrz również: https://kzlegal.pl/doplaty-konieczne-ale-niebezpieczne/), przy czym przy wyborze odpowiedniej metody dokapitalizowania należy uwzględnić całokształt indywidualnej sytuacji konkretnej spółki.
Jednym ze sposobów na dokapitalizowanie spółki jest podwyższenie kapitału zakładowego poprzez wniesienia wkładu niepieniężnego (tj. aportu).
Czym jest aport?
Aport jest niepieniężną formą wkładu jaki wspólnik wnosi do spółki w celu pokrycia udziałów w jej kapitale zakładowym.
Kodeks spółek handlowych nie definiuje pojęcia aportu. W doktrynie oraz orzecznictwie wyodrębniono jednak pewne kryteria, które pozwalają na uznanie danego prawa jako wkład niepieniężny, m.in.:
- zdolność bilansowa – możliwość oznaczenia wkładu, jego wyceny i umieszczenia go w bilansie spółki,
- zbywalność prawa, co oznacza możliwość przeniesienia wkładu na inny podmiot,
- przydatność i faktyczna dostępność wkładu dla spółki,
- możliwość ujęcia aportu w masie likwidacyjnej bądź upadłościowej.
Co może być przedmiotem aportu?
Aportem mogą być przykładowo:
- rzeczy ruchome (np. samochód, maszyny, meble),
- nieruchomości (np. lokal usługowy),
- prawa własności intelektualnej (np. prawa ochronne na znaki towarowe, majątkowe prawa autorskie),
- akcje i udziały w spółkach kapitałowych,
- przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
- wierzytelności (np. z tytułu umowy pożyczki).
Dodatkowo, zgodnie z orzecznictwem, przedmiotem aportu może być prawo najmu lokalu użytkowego przysługujące najemcy (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1993 r., III CZP 21/93).
Czego nie można wnieść aportem do spółki?
Zgodnie z art. 14 § 1 Kodeksu spółek handlowych, przedmiotem wkładu niepieniężnego do sp. z o.o., spółki akcyjnej albo przeznaczonego na kapitał akcyjny prostej spółki akcyjnej nie może być prawo niezbywalne, świadczenie pracy bądź usług.
Aportem nie może być, m.in.:
- służebność osobista,
- prawo pierwokupu,
- prawo odkupu,
- prawo użytkowania.
Jak ustalić wartość aportu?
W przypadku wniesienia aportu do sp. z o.o. przepisy kodeksu spółek handlowych nie określają w jaki sposób dokonać wyceny aportu, jak również nie nakładają obowiązku dokonania wyceny aportu przez biegłego rewidenta. W związku z czym, wartość wkładu niepieniężnego może zostać określona przez samych wspólników.
W konsekwencji wspólnik może sam wycenić wartość aportu. Niemniej jednak, jest to o tyle ryzykowne, że w przypadku błędnej wyceny, jest on narażony na konsekwencje prawne oraz podatkowe, o czym więcej mowa w kolejnym artykule dotyczącym odpowiedzialności wspólników i członków zarządu za zawyżenie lub zaniżenie wartości aportu wniesionego do sp. z o.o.
Jak wnieść aport do spółki przy podwyższeniu kapitału zakładowego
Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić poprzez zmianę umowy spółki lub w trybie uproszczonym, tj. bez zmiany umowy spółki, na mocy jej dotychczasowych postanowień (tj. do oznaczonej maksymalnie wysokości podwyższenia kapitału zakładowego oraz w oznaczonym terminie).
W praktyce jednak niektóre sądy rejestrowe kwestionują możliwość podwyższenia kapitału zakładowego spółki na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki, w sytuacji gdy udziały w kapitale zakładowym pokrywane są wkładem niepieniężnym. W związku z czym, bezpieczniejszym rozwiązaniem jest przeprowadzenie procedury wniesienia aportu do spółki w ramach podwyższenia kapitału zakładowego w trybie zmiany umowy spółki.
Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego poprzez wniesienie aportu powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.
Warto pamiętać, że jeżeli spółka została utworzona przy pomocy wzorca umowy, czyli za pomocą procedury S-24, to wspólnicy mogą pokryć kapitał zakładowy takiej spółki wyłącznie wkładami pieniężnymi. W celu dokonania podwyższenia kapitału zakładowego w takiej spółce poprzez wniesienie wkładów niepieniężnych, należy uprzednio dokonać zmiany umowy spółki w formie aktu notarialnego.
Umowa aportowa
Podjęcie uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego, jak również złożenie przez wspólników oświadczeń o objęciu udziałów w spółce z o.o. i pokryciu ich wkładem, nie stanowią jednak wystarczających czynności do zapewnienia skutecznego nabycia przez spółkę aportu.
Przy wnoszeniu aportu do spółki z o.o. na pokrycie kapitału zakładowego, należy dodatkowo zawrzeć umowę rozporządzającą (przenoszącą umówiony wkład na spółkę) między spółką, a wspólnikiem zobowiązanym do wniesienia wkładu. Konieczność zawarcia umowy aportowej argumentowane jest stanowiskiem doktryny i orzecznictwa zgodnie z którym „uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego zawierająca dane wymienione w art. 158 § 1 k.s.h. nie stanowi oświadczenia woli stanowiącego element umowy o podwójnym skutku zobowiązującym” (wyrok SN z dnia 19.10.2006 r. o sygn. V CKS 215/06, wyrok SN z dnia 15.04.1997 r. o sygn. I CKU 53/96).
Mając na uwadze powyższe, brak zawarcia odrębnej umowy rozporządzającej może skutkować nieskutecznym nabyciem przez spółkę majątku będącego przedmiotem wkładu. W związku z czym, rekomendowane jest zawarcie umowy aportowej spełniającej wymogi, o których mowa poniżej.
Umowa aportowa powinna zostać zawarta pomiędzy spółką reprezentowaną zgodnie z zasadami reprezentacji, a wspólnikiem zobowiązanym do wniesienia wkładu. W przypadku gdy wspólnik jest jednocześnie członkiem zarządu spółki, spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą wspólników lub rada nadzorcza jeśli została ustanowiona w takiej spółce.
Wskazana umowa powinna określać m.in. przedmiot aportu, jego wartość, liczbę i wartość obejmowanych udziałów za aport.
Warto pamiętać, że umowa aportowa wymaga formy szczególnej, w przypadku gdy przedmiotem wkładu jest przedsiębiorstwo. W takiej sytuacji, umowa powinna zostać zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, pod warunkiem, że w skład przedsiębiorstwa nie wchodzi nieruchomość. Z kolei, gdy przedmiotem wkładu jest nieruchomość, umowę aportową należy zawrzeć w formie aktu notarialnego.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePodsumowanie
Wniesienie aportu do spółki z o.o. jest możliwe nie tylko w chwili jej rejestracji, ale również w procedurze podwyższenia kapitału zakładowego spółki. Należy jednak pamiętać jakie warunki musi spełnić przedmiot aportu, jak prawidłowo wnieść aport do spółki, w tym zadbać o sporządzenie umowy rozporządzającej. Istotnym jest również dokonanie prawidłowej wyceny aportu, co pozwoli ograniczyć odpowiedzialność wspólnika wnoszącego aport oraz zarządu spółki, która przyjęła wkład niepieniężny.
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Udziały fantomowe – praktyczne aspekty motywowania i nagradzania pracowników oraz współpracowników
Czy członek Zarządu Spółki kapitałowej może być jej pełnomocnikiem?
