Polityka inwestycyjna funduszy daty zdefiniowanej – jak są inwestowane środki uczestników PPK
PPK a fundusze inwestycyjne
W związku z wprowadzeniem systemu pracowniczych planów kapitałowych (PPK) pojawiły się nowe rodzaje funduszy inwestycyjnych, tj. fundusze daty zdefiniowanej, które muszą spełniać kryteria określone w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych (Ustawa PPK). W tym wpisie zajmiemy się tym, jaka jest polityka inwestycyjna funduszy daty zdefiniowanej i wyjaśnimy ich charakter, który jest określony w Ustawie PPK.
Co to jest „data zdefiniowana” i skąd uczestnik wie, do którego funduszu daty zdefiniowanej będzie przypisany?
Sama nazwa danego funduszu systemu PPK ma w sobie „zdefiniowaną datę” funduszu. Fundusze daty zdefiniowanej tworzone są z datą (podaną w nazwie funduszu) przypadającą co 5 lat dla kolejnych pięcioletnich przedziałów roczników. Osoba, która bierze udział systemie PPK powinna wiedzieć, że właściwym dla niej funduszem jest fundusz posiadający w swojej nazwie datę (rok), w którym uczestnik funduszu kończy około 60 lat. Dlaczego „około”? Ponieważ fundusze te (nazywane również funduszami cyklu życia), są tworzone dla grup uczestników z pięciu sąsiadujących ze sobą roczników. Data jest więc zdefiniowana dla danej grupy roczników, czyli dla osób w określonym wieku. „Zdefiniowana data”, którą widzimy w nazwie danego funduszu, przypada co 5 kolejnych przedziałów roczników.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje8 subfunduszy zdefiniowanej daty
Odnieśmy się do praktyki żeby to zobrazować:
Wyobraźmy sobie, że wybraliśmy jako instytucję zrządzająca PPK instytucję finansową X, która zarządza funduszami zdefiniowanej daty. Te fundusze zdefiniowanej daty będą miały nazwy X Fundusz 2025, X Fundusz 2030, X Fundusz 2035, i tak dalej (w tym momencie instytucje finansowe utworzyły fundusze daty zdefiniowanej z datami do roku 2060). Data, która widnieje w nazwie danego funduszu oznacza rok, w którym środkowy rocznik uczestników z przedziału pięcioletniego (z pięciu sąsiadujących ze sobą roczników) będzie osiągał wiek lat 60. Zatem, zgodnie z tymi zasadami, osoba urodzona w roku 1982 osiągnie wiek 60 lat w roku 2042, stąd właściwym dla niej funduszem daty zdefiniowanej będzie X Fundusz 2040, ponieważ to jest najbliższa jej rocznikowi uzyskania wieku 60 lat data.
W praktyce każda instytucja finansowa biorąca udział w systemie PPK jak zarządzająca funduszami zdefiniowanej daty oferuje obecnie 8 subfunduszy zdefiniowanej daty (z datami od 2025 do 2060).
Fundusze daty zdefiniowanej- polityka inwestycyjna
Każdy fundusz daty zdefiniowanej charakteryzują inne zasady przyjęte w ramach polityki inwestycyjnej właściwej dla danej daty zdefiniowanej, czyli dla wieku uczestnika funduszu. Polityka inwestycyjna funduszy daty zdefiniowanej musi być zgodna z kryteriami i limitami określonymi w Ustawie PPK. Fundusze, w związku z tym, różnią się aktywami i poziomem ryzyka aktywów, które wchodzą w ich skład.
Pamiętajmy, że w systemie PPK będzie brać udział kilka pokoleń osób zatrudnionych i kilkadziesiąt roczników urodzenia. Środki wpłacane na konto uczestnika PPK lokowane będą w funduszu zdefiniowanej daty odpowiednim dla jego wieku, a instrumenty w jakie będą inwestowane środki, i poziom ryzyka inwestycji będzie zmieniać się w czasie wraz z wiekiem uczestników funduszu.
Na początku życia portfela inwestycyjnego funduszu dominują w nim aktywa o wysokim poziomie ryzyka, (np. akcje), a z czasem im bardziej zbliżać się będziemy do daty docelowej (daty zdefiniowanej) będą one stanowiły coraz to mniejszą część portfela, a coraz więcej będzie w nim instrumentów finansowych o niższym poziomie ryzyka (np. obligacje, czy instrumenty rynku pieniężnego). Dla różnych dat zdefiniowanych jest zatem stosowana odmienna polityka inwestycyjna funduszy daty zdefiniowanej – jest to wymóg Ustawy PPK. Fundusze dedykowane młodszym osobom będą zatem zawierały większy odsetek instrumentów udziałowych, a mniejszy instrumentów dłużnych. Fundusze, których uczestnikami będą coraz to starsi wiekowo uczestnicy będę mieć coraz to mniejszy udział instrumentów udziałowych, a coraz większy instrumentów dłużnych.
Zatem im starszy uczestnik funduszu tym mniej ryzykownie będą inwestowane jego środki. Jest to zgodnie z zasadą zmniejszania z upływem czasu poziomu ryzyka inwestycyjnego funduszy daty zdefiniowanej i ma służyć ochronie kapitału gromadzonego przez uczestników.
Kto decyduje o tym, co znajdzie się w portfelu funduszu daty zdefiniowanej?
Każdy fundusz ma swojego zarządzającego, i to on finalnie decyduje o wyborze aktywów i zapewnieniu odpowiedniej, zgodnej z wymogami ustawy, struktury zarządzanego portfela funduszu, czyli zapewnieniu, by w portfelu danego funduszu znalazła się odpowiednia ilość instrumentów finansowych o określonym stopniu ryzyka – zgodnie z zasadami określonymi w Ustawie PPK.
Fundusze daty zdefiniowanej- limity inwestycyjne
Uwzględniając powyższe zasady polityki inwestycyjnej dla funduszy daty zdefiniowanej Ustawa PPK określa procentowo limity inwestycyjne, i tak, zgodnie z art. 40 ust. 1 Ustawy PPK:
1) począwszy od roku, w którym fundusz osiągnie swoją zdefiniowaną datę, udział części udziałowej nie może być większy niż 15%, a udział części dłużnej nie może być mniejszy niż 85% wartości aktywów funduszu;
2) w okresie 5 lat poprzedzających datę, o której mowa w pkt 1, udział części udziałowej nie może być mniejszy niż 10% oraz nie może być większy niż 30% wartości aktywów funduszu, a udział części dłużnej nie może być mniejszy niż 70% oraz większy niż 90% wartości aktywów funduszu; w trakcie trwania tego okresu udział części udziałowej musi być stopniowo zmniejszany na rzecz części dłużnej;
3) w okresie 5 lat poprzedzających datę, o której mowa w pkt 2, udział części udziałowej nie może być mniejszy niż 25% oraz nie może być większy niż 50% wartości aktywów funduszu, a udział części dłużnej nie może być mniejszy niż 50% oraz większy niż 75% wartości aktywów funduszu;
4) w okresie 10 lat poprzedzających datę, o której mowa w pkt 3, udział części udziałowej nie może być mniejszy niż 40% oraz nie może być większy niż 70% wartości aktywów funduszu, a udział części dłużnej nie może być mniejszy niż 30% oraz większy niż 60% wartości aktywów funduszu;
5) począwszy od dnia utworzenia funduszu do dnia rozpoczęcia okresu, o którym mowa w pkt 4, udział części udziałowej nie może być mniejszy niż 60% oraz nie może być większy niż 80% wartości aktywów funduszu, a udział części dłużnej nie może być mniejszy niż 20% i większy niż 40% wartości aktywów funduszu.
Czy można zmienić fundusz daty zdefiniowanej na inny?
Zgodnie z art. art. 45 ust. 1 Ustawy PPK każdy uczestnik systemu, a więc uczestnik funduszu daty zdefiniowanej, może zdecydować o zmianie funduszu w ramach funduszy daty zdefiniowanej. Jeśli więc uczestnik uzna, że polityka inwestycyjna właściwego dla niego, z uwagi na jego wiek, funduszu daty zdefiniowanej mu nie odpowiada (np. woli inwestycje bezpieczniejsze lub wręcz przeciwnie – bardziej ryzykowne) to może złożyć wniosek o dokonanie konwersji lub zmiany na wskazany przez niego fundusz daty zdefiniowanej o inne dacie zdefiniowanej.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeKto nadzoruje PPK?
Nadzór nad instytucjami finansowymi zarządzającymi PPK, w tym w zakresie dotyczącym działalności tych instytucji w systemie PPK, sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego udostępnia także dane dotyczące aktywów zgromadzonych w PPK, przygotowuje roczne raporty, może też wydawać decyzje administracyjne zgodnie z przyznanymi jej Ustawą PPK kompetencjami.
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Zaległy urlop – wszystko co musisz wiedzieć
Urlop ojcowski 2023 – co się zmieniło w tym roku?
