Porównanie PPK i PPE – Podobieństwa i Różnice
Pracownicze Plany Kapitałowe, A Pracownicze Plany Emerytalne
– czym się różnią?
Do czasu pojawienia się ustawy o pracowniczych planach kapitałowych oszczędzanie na emeryturę w tzw. III filarze systemu emerytalnego było dobrowolne tak dla pracowników jaki dla pracodawców. W momencie pojawienia się ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (PPK) sytuacja się nieco zmieniła, bo PPK z punktu widzenia pracodawcy są wdrażane obowiązkowo. Inaczej jest ze znanym nam już dobrze pracownicze plany emerytalne (PPE), które są przez pracodawców tworzone dobrowolnie. Ustawa o PPK przewiduje możliwość zwolnienia przedsiębiorcy z obowiązku utworzenia PPK w przypadku gdy na dzień powstania obowiązku wdrożenia PPK istnieje u niego wdrożony i działający program PPE.
Już przed wejściem w życie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych pracodawcy zastanawiali się czy postawić na PPK czy też wdrożyć wcześniej (przed terminem obowiązkowego wdrożenia PPK) PPE – w konsekwencji widać ze statystyk przedstawionych przez Komisję Nadzoru Finansowego, że od 2018 roku – w stosunku do lat wcześniejszych – znacznie wzrosło zainteresowanie pracodawców tworzeniem PPE. Według danych opublikowanych na stronie internetowej KNF, ilość tworzonych PPE przedstawia się jako poniżej:
- na koniec 2014 roku istniało 1064 PPE
- na koniec 2015 roku istniało 1054 PPE
- na koniec 2016roku istniało 1036 PPE
- na koniec 2017 roku istniało1053 PPE
- na koniec 2018 roku istniało 1230 PPE
- na 15 stycznia 2019 roku istniało już 1904 PPE
Do tej pory PPE traktowane były jako dodatkowy atrakcyjny benefit dla pracowników – w chwili obecnej stały się alternatywą dla wdrażania obowiązkowych PPK. Oba systemy PPK i PPE to elementy tzw. trzeciego filara, i choć mają wiele podobieństw to są też pewne różnice między nimi.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePPK a PPE – kto może przystąpić?
Zarówno PPK, jak i PPE są dostępne dla osób po 70 roku życia. Dla pozostałych grup wiekowych – z punktu widzenia uczestnika programu (tak PPK, jak i PPE) uczestnictwo jest dobrowolne. Nawet bowiem w wypadku automatycznego zapisania uczestnika w wieku od 18 do 55 lat do programu PPK przez pracodawcę, można z tego uczestnictwa zrezygnować.
Nieco inne są katalogi osób, które mogą uczestniczyć w obu programach emerytalnych:
– w PPK mogą uczestniczyć „osoby zatrudnione” (tj. pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, osoby zatrudnione na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy pracę nakładczą, członkowie rad nadzorczy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych),
– w PPE mogą uczestniczyć „pracownicy”, których art. 2 ust. 1 pkt. 2) Ustawy o PPE definiuje jako osoby zatrudnione, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę, osobę zatrudnioną na podstawie umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego osobę prawną oraz członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych, a jeżeli umowa zakładowa tak stanowi, także osoby wykonujące pracę nakładczą, osoby fizyczne wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a także członkowie rady nadzorczej wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji. Ponadto zgodnie z art. 5 Ustawy o PPE prawo do uczestnictwa w programie emerytalnym przysługuje, poza pracownikami, o których mowa w zdaniu poprzednim, również osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, wspólnikowi spółki cywilnej, jawnej, spółki partnerskiej oraz komandytowo-akcyjnej i komandytowej odpowiadającemu bez ograniczenia, który podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli te osoby lub spółki prowadzą program dla swoich pracowników.
W przypadku obu programów emerytalnych mogą do nich przystąpić osoby uprawnione do przystąpienia, jeśli są zatrudnione u danego przedsiębiorcy nie krócej niż 3 miesiące. W przypadku PPE umowa zakładowa może przyjąć jednak inne zasady przystąpienia, nie może jednak przewidywać dłuższego niż 3 lata stażu pracy u danego pracodawcy, uprawniającego do uczestnictwa w programie. W przypadku PPK wymóg trzymiesięcznego stażu nie dotyczy osób zatrudnionych u przedsiębiorcy w dniu objęcia przedsiębiorcy przepisami Ustawy o PPK.
PPK a PPE – uczestniczenie w więcej niż jednym programie jednocześnie?
Tak w przypadku PPK, jak i PPE można uczestniczyć w więcej niż jednym programie. W przypadku zatrudnienia w kilku różnych podmiotach możemy uczestniczyć w programach wdrożonych przez wszystkich naszych pracodawców/przedsiębiorców, dla których pracujemy.
PPK a PPE – utworzenie programu w przedsiębiorstwie
O ile utworzenie PPK co do zasady jest obowiązkowe dla każdego przedsiębiorcy, to utworzenie PPE jest obwarowane pewnymi kryteriami, wymienionymi przez ustawę o pracowniczych programach emerytalnych (Ustawa o PPE). Art. 5 ustawy o PPE przewiduje, że w dniu złożenia wniosku o zarejestrowanie programu emerytalnego prawo do uczestnictwa w tym programie musi przysługiwać co najmniej połowie zatrudnionych pracowników, a w przypadku zatrudniania powyżej 500 pracowników, prawo to musi przysługiwać co najmniej jednej trzeciej pracowników.
PPK a PPE – instytucja finansowa zarządzająca funduszami
Zgodnie z Ustawą o PPE programy te mogą być prowadzone w jednej z następujących form:
- funduszu emerytalnego,
- umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego,
- umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- zarządzania zagranicznego.
Umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego mogą być także zawierane przez pracodawcę z różnymi funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Uczestnik natomiast ma prawo do zmiany funduszu inwestycyjnego lub podziału środków znajdujących się w tych funduszach inwestycyjnych na warunkach określonych w umowie zakładowej.
PPK mogą być zarządzane jedynie przez:
- instytucje finansowe do tego uprawnione (fundusz inwestycyjny zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych,
- fundusz emerytalny zarządzany przez PTE,
- pracownicze towarzystwo emerytalne, zakładu ubezpieczeń, które znajduje się w ewidencji instytucji finansowych prowadzonej przez PFR.
Polityka inwestycyjna w PPK i PPE
W zakresie polityki inwestycyjnej w obu programach – PPK i PPE – mamy do czynienia z nieco innymi zasadami.
W przypadku PPE polityka inwestycyjna funduszy może być zróżnicowana i Ustawa o PPE nie ustanawia ograniczeń w jej zakresie – to uczestnik decyduje jaki poziom ryzyka inwestycji jest dla niego do przyjęcia.
W przypadku natomiast PPK – polityka inwestycyjna funduszy zdefiniowanej daty jest określona ustawowo i uwzględnia konieczne, według ustawodawcy, ograniczanie poziomu ryzyka inwestycyjnego w zależności od wieku uczestnika PPK. Zgodnie z polityką inwestycyjną, każdy fundusz zdefiniowanej daty z upływem czasu, wraz ze zbliżaniem się uczestnika funduszu do wieku emerytalnego, będzie inwestował w coraz bezpieczniejsze instrumenty finansowe. Uczestnik może zmienić fundusz daty zdefiniowanej na inny fundusz (np. dedykowany dla innej grupy wiekowej, a więc o innym poziomie ryzyka) funkcjonujący w ramach PPK.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePPK a PPE – podmioty uczestniczące
Zasadniczą różniąc obu systemów emerytalnych jest katalog podmiotów partycypujących we wpłatach dla uczestnika. W PPE to tylko pracownik i pracodawca są tymi podmiotami, a w PPK dodatkowo partycypuje państwo wpłacając coroczne dopłaty oraz wpłatę powitalną.
PPK a PPE – wysokość wpłacanych składek
Oba programy przewidują inną wysokość składek. Składka podstawowa wpłacana przez pracodawcę to w PPK 1,5% wynagrodzenia, a przez pracownika 2% wynagrodzenia (może być obniżona d 0,5%). Pracodawca ma prawo wpłacić dodatkowo składkę fakultatywną w wysokości maksymalnie do 2,5% wynagrodzenia, a pracownik do 2%. Nie są przewidziane kwotowe limity tych dopłat, natomiast zasady dotyczące wysokości dopłat mogą być zróżnicowane według kryteriów przyjętych przez pracodawcę (np. staż pracy danej grupy pracowników, czy też inne zasady przyjęte w regulaminie wynagradzania).
Stawka podstawowa w PPE to maksymalnie 7% wynagrodzenia, przy czym wysokość stawki ustalana jest w umowie zakładowej, nie ma natomiast obowiązku wpłacana składki przez pracownika. Limit roczny wysokości składki dodatkowej, którą może wpłacić pracownik (za pośrednictwem pracodawcy) określany jest kwotowo corocznie przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
PPK a PPE – składki na ubezpieczenie społeczne
Składki wpłacane przez przedsiębiorcę/pracodawcę nie są wliczane do kwoty od której naliczane są składki na ubezpieczenie społeczne.
PPK a PPE – sposób wypłaty kapitału zgromadzonego w programie po jego zakończeniu
W przypadku gromadzenia środków w PPE wypłata nastąpi po ukończeniu 60 lat lub po ukończeniu 55 lat i uzyskaniu uprawnień emerytalnych w formie wypłaty 100% zgromadzonych środków albo wypłat w ratach. W przypadku osiągnięcia wieku 70 lat i ustaniu zatrudnienia u pracodawcy, który założył PPE lat następuje obligatoryjna wypłata środków z PPE, chyba, że uczestnik wcześniej zadysponował, że chce otrzymać wypłatę w ratach.
Środki gromadzone w PPK zostaną wypłacone po osiągnięciu 60 roku życia – na złożony przez uczestnika wniosek wypłacone zostanie 25-proc. zgromadzonych środków jednorazowo, a pozostała część – w minimum 120 miesięcznych ratach. Uczestnik może też wybrać opcję wypłaty całości środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach. Dodatkowo należy pamiętać, że uczestnik PPK może żądać wypłaty do 25% środków w razie poważnej choroby uczestnika, współmałżonka lub dziecka, a w przypadku konieczności pokrycia wkładu własnego na zakup nieruchomości mieszkaniowej do 100% środków.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePPK a PPE – dziedziczenie zgromadzonych środków
W przypadku śmierci uczestnika obu programów obowiązują nieco odmienne zasady dotyczące dziedziczenia zgromadzonych środków. W przypadku PPE osobie lub osobom uposażonym wypłaca się środki w gotówce, w przypadku braku wskazania osób uposażonych środki wypłacane są spadkobiercom lub transferowane na ich rachunek IKE. Środki te nie są objęte podatkiem od spadków i darowizn, ani podatkiem od zysków.
W przypadku PPK odmienne będą zasady dotyczące dziedziczenia środków przez osoby pozostające lub nie pozostające w związku małżeńskim. I tak w przypadku śmierci osoby pozostającej w związku małżeńskim połowa zgromadzonych środków przypada małżonkowi, a reszta dla osobom uprawnionym przez uczestnika (lub dla spadkobiercy, jeśli uczestnik nie wskazał osoby uprawnionej).
W przypadku uczestnika PPK nie pozostającego w związku małżeńskim wszystkie zgromadzone środki przekazane zostaną wskazanej osobie uprawnionej lub spadkobiercom.
Środki z PPK będą przekazane w gotówce lub w formie wypłaty transferowej na rejestr PPK, IKE lub PPE (bez potrąceń) danej osoby.
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Urlop ojcowski 2023 – co się zmieniło w tym roku?
Jak wygląda rozwiązanie umowy o pracę zdalnie?
