28 lutego 2022

Jak wypłacić pieniądze ze spółki

Adwokat, partner zarządzający. Kieruje praktyką spółek, fuzji i przejęć (M&A), sukcesji i ochrony majątku oraz dochodzenia roszczeń kredytów CHF.


Od  początku 2022 roku wynagrodzenie osób wchodzących w skład zarządu spółek kapitałowych (sp. z o.o., S.A. i PSA) podlega obciążeniu składką zdrowotną w wysokości 9%. Zważywszy, że takie wynagrodzenie stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście (w rozumieniu przepisu art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dalej jako ustawa o PIT), podlega ono zawsze opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej. Jeśli więc wynagrodzenie nie przekroczy w skali roku kwoty 120 tyś zł to podatek wyniesie 17%.  Jego nadwyżka zostanie pomniejszona już o 32%. W rezultacie tak otrzymywane wynagrodzenie należy pomniejszyć o 26% lub nawet 41%! Nic więc dziwnego, że spółki poszukują rozwiązań, które zniweczą negatywne skutki wprowadzonych zmian. Jednym z nich są świadczenia niepieniężne wspólników na rzecz własnej spółki.

Świadczenia niepieniężne wspólników na rzecz własnej spółki

Pisaliśmy o tym rozwiązaniu już we wrześniu 2021 roku na naszym blogu we wpisie: Oskładkowanie Wynagrodzenia Prezesów Spółek.

Z uwagi na szereg zapytań ze strony naszych klientów, postanowiłam przybliżyć w tym artykule  na czym ten mechanizm polega i dlaczego warto go rozważyć. Rozwiązanie to nie jest niczym nowym i od lat jest uregulowane w kodeksie spółek handlowych w przepisie art. 176. Do tej pory nie miało jednak tak praktycznego znaczenia. Polega ono na wpisaniu w treść umowy/statutu spółki określonych powtarzających się regularnie czynności o charakterze niepieniężnym, do których realizacji wobec spółki zobowiązany jest konkretny wspólnik.

Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym wymogom, które powinny być spełnione, aby zminimalizować ryzyko ewentualnego kwestionowania przez organy skarbowe tego mechanizmu traktując go jako niezgodną z prawem podatkowym optymalizację.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Konieczny zapis w umowie spółki

Przede wszystkim obowiązek świadczeń musi być uregulowany w umowie spółki (dla spółki akcyjnej oraz prostej spółki akcyjnej umową jest statut).

Nie wystarczy zatem np. uchwała wspólników nakładająca taki obowiązek. Konieczną jest zmiana umowy spółki, co wiąże się z obowiązkową wizytą w kancelarii notarialnej.

UWAGA! Spółki z o.o. lub proste spółki akcyjne, które zostały założone w tzw. trybie formularzowym, a więc za pośrednictwem platformy internetowej www.ekrs.ms.gov.pl takiej zmiany nie przeprowadzą już elektronicznie i będą musiały już na zawsze zrezygnować z tej formy zgłaszania zmian na rzecz zmian w formie notarialnej.

Skonkretyzowany obowiązek świadczenia

Im konkretniej tym lepiej. Postanowienie w umowie spółki regulujące obowiązek świadczeń na rzecz spółki powinno być precyzyjnie opisane. Nie ma żadnych ograniczeń w rodzaju świadczeń, ale ważne aby nie stanowiły one świadczeń o charakterze zarządczym/reprezentacyjnym spółki.

Przykładowo mogą być to:

  • usługi księgowe,
  • szkoleniowe,
  • prawne,
  • doradcze/konsultingowe.

Ważne, również, aby te świadczenia niepieniężne były systematycznie wykonywane na rzecz spółki w określonej sekwencji czasowej, np. co miesiąc, raz na kwartał i co istotne MIAŁY CHARAKTER RZECZYWISTY. W przypadku ewentualnej kontroli skarbowej, trzeba będzie bowiem wykazać, że wymienione w umowie spółki świadczenia są faktycznie realizowane, a nie mają jedynie blankietowego charakteru.

W przeciwnym razie, pobieranie wynagrodzenia, w zamian za które nie są realizowane czynności, nie będzie mogło stanowić kosztu dla spółki. Stanowi o tym przepis art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dalej jako podatek CIT), zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców niebędących pracownikami  w rozumieniu odrębnych przepisów. W rezultacie taka spółka będzie zmuszona będzie dopłacić podatek dochodowy powiększony o odsetki. Kluczowym jest również wskazać wspólnika, który do takich świadczeń jest zobowiązany.

Rynkowa wartość świadczeń

Wynagrodzenie za świadczenia powtarzalne na rzecz spółki nie powinno przewyższać cen lub stawek w obrocie. Spełnienie tego warunku nie jest oczywiste. Generalnie wysokość wynagrodzenia powinna mieć ekwiwalentny charakter w stosunku do realizowanych świadczeń. Pamiętajmy bowiem, że pomiędzy wspólnikiem a spółką mogą istnieć powiązania, o których mowa w przepisie art. 11 a ustawy o CIT.

Powtarzalne świadczenia niepieniężne – korzyści finansowe

Brak składki zdrowotnej

Otrzymywane wynagrodzenie za wykonywanie na rzecz spółki świadczeń nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Tym samym niewątpliwą korzyścią wprowadzenia do umowy spółki odpowiednich regulacji i faktyczna realizacja konkretnych świadczeń na rzecz spółki umożliwia otrzymywanie wynagrodzenia nieobciążonego daniną w postaci 9% składki zdrowotnej.

Możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem

Warto dodać, że wynagrodzenie otrzymywane w zamian za wykonywanie na rzecz spółki powtarzalnych świadczeń niepieniężnych stanowi dla wspólnika przychód możliwy do rozliczenia wspólnie z małżonkiem, o ile:

  • pozostają oni w związku małżeńskim i obowiązuje między nimi ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej (brak intercyzy) przez cały rok podatkowy lub od dnia zawarcia związku małżeńskiego do końca roku podatkowego oraz
  • drugi z małżonków również osiąga przychody opodatkowane tzw. skalą podatkową.

UWAGA! Od 2022 roku obowiązuje nowe brzmienie przepisu art. 6 ust. 8 ustawy o PIT, który umożliwia małżonkom wspólne podatkowe rozliczenie, nawet jeśli jedno z nich zadeklaruje dla swoich przychodów formę rozliczeń podatkiem liniowym lub ryczałtowym, o ile … nie osiągnie przychodów z tych form działalności i złoży zerową deklarację PIT-36L lub PIT-28.

W przypadku zatem, gdy jest spora różnica pomiędzy wysokością przychodów osiąganych przez małżonków, warto rozważyć model wspólnego rozliczenia. W konsekwencji podatek określa się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Wynagrodzenie za świadczenia to koszt dla spółki

Kolejną wartą podkreślenia korzyścią jest to, że wypłacane wspólnikowi wynagrodzenie stanowi dla spółki koszt (tzw. KUP koszt uzyskania przychodów).

W tej kwestii Dyrektor Krajowej Informacji Podatkowej wydał korzystną interpretację podatkową z dnia 3 lutego 2022 roku 0111-KDIB1-1.4010.542.2021.2.ŚS , w której potwierdził, że spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenie płacone wspólnikom za świadczenia niepieniężne wykonywane na jej rzecz, o ile wydatek poniesiony przez spółkę:

  • jest definitywny, a więc bezzwrotny,
  • pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika (spółkę) działalnością gospodarczą,
  • poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
  • nie jest kosztem wymienionym w  16 ust. 1 ustawy o CIT,
  • został właściwie udokumentowany.

Wszystkie te przesłanki musza zostać spełnione łącznie.

Wypłata wynagrodzenia niezależnie od kondycji finansowej spółki

Ostatnim sporym atutem, ale UWAGA! pod pewnymi warunkami również ryzykiem jest to, że takie wynagrodzenie może zostać wypłacone wspólnikowi spółki nawet jeśli sprawozdanie finansowe spółki nie wykazuje zysku (przepis art. 176 § 2 kodeksu spółek handlowych).

Innymi słowy, nawet jeśli spółka osiąga starty, za faktycznie realizowane świadczenia wynagrodzenie się należy.

Zła wiadomość jest taka, że od 2023 roku wejdzie nowy pkt 15b przepisu art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Zgodnie z jego brzmieniem nie będzie uważać się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez podatnika będącego spółką w związku ze świadczeniem wykonanym przez podmiot powiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z tą spółką lub ze wspólnikiem (akcjonariuszem) tej spółki, m.in. jeżeli:

  • racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3 z podatnikiem, przy czym przy określaniu wysokości tych kosztów przepisy art. 11c i art. 11d stosuje się odpowiednio.

Nie będzie się uważać za ukrytą dywidendę przypadków, jeśli suma poniesionych w roku podatkowym przez spółkę kosztów stanowiących ukrytą dywidendę na podstawie tych przepisów, jest niższa niż kwota zysku brutto w rozumieniu przepisów o rachunkowości, uzyskanego w roku obrotowym, w którym koszty te zostały uwzględnione w wyniku finansowym podatnika (tzn. łączna kwota wydatków jest niższa od zysku przed opodatkowaniem CIT).

Oznacza to, że w razie poniesienia przez spółkę straty, bądź osiągnięcia przez nią zysku w wysokości niższej aniżeli suma wynagrodzeń wypłaconych wspólnikowi za realizowane przez niego świadczenia, wydatki po stronie spółki nie będą stanowi kosztów uzyskania przychodów.

Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje

Podsumowanie

Świadczenia niepieniężne na rzecz spółki stanowią ciekawy i warty rozważenia mechanizm pobierania ze spółki kapitałowej wynagrodzenia o względnie nieuciążliwym obciążeniu daninowym. Stanowi ciekawe dopełnienie innych form korzystania przez właścicieli spółek z przychodów osiąganych przez spółkę. Cieszy się sporym zainteresowaniem obok regulacji dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych, powszechnie zwanej CIT estońskim.

Zapisz się na newsletter

Podobne artykuły: