10. Kluczowe różnice między konkursem a loterią promocyjną: Prawne implikacje dla Twojej firmy

Wprowadzanie na rynek nowych produktów lub usług, a także wzrost sprzedaży produktów lub usług już istniejących zwykle wspierane są szeregiem akcji promocyjnych organizowanych przez przedsiębiorców. W szczególności w okresie przedświątecznym widać wzmożenie tych działań. Taka aktywność zwykle sprawdza się do organizacji: konkursów oraz loterii promocyjnych. W praktyce oba przedsięwzięcia często są uznawane jako tożsame, z uwagi na to, że poprzez udział zarówno w loterii promocyjnej jaki i konkursie uczestnik ma możliwość uzyskania nagrody rzeczowej lub pieniężnej. Jakie są zatem różnice między konkursem a loterią promocyjną? Czy to jest to samo?

Konkurs i loteria to kompletnie co innego – posłuchaj tego odcinka, aby planując te działania nie ponieść kosztownych, karno-skarbowych konsekwencji wynikających z przepisów prawa. Niestety wciąż powszechnym jest, że treść regulaminów opracowana jest w taki sposób, że akcja promocyjna stanowi w istocie loterię, a nie konkurs. Zapytasz, czy ma to tak naprawdę jakiekolwiek znaczenie?

Jak najbardziej. Urządzanie oraz prowadzenie loterii promocyjnej (niezależnie od formy), w przeciwieństwie do konkursu, musi być zgodne z szeregiem wymogów prawnych określonych m.in. w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych oraz jest ściśle kontrolowane przez Państwo RP. A te przewidują restrykcyjne wymagania znacznie surowsze od tych regulujących organizację konkursów.

Spis treści

Toggle

Wielu przedsiębiorców decydując się na organizację akcji promocyjnych nie zdaje sobie sprawy z różnic wynikających z charakteru obu przedsięwzięć: konkursu i loterii. Taka pomyłka z kolei może rodzić negatywne konsekwencje prawne.

W przypadku uznania bowiem, że tzw. „konkurs z nagrodami” spełnia przesłanki określone dla loterii, która de facto była prowadzona bez pozwolenia stosownego organu oraz z naruszeniem przepisów regulujących jej organizację, organizator takiego wydarzenia (i nie tylko) może ponieść odpowiedzialność karnoskarbową z tego tytułu.

LOTERIA A KONKURS – ELEMENT LOSOWOŚCI

Loteria w rozumieniu ustawy o grach hazardowych jest grą losową, a więc: „grą, w tym urządzaną przez sieć Internet, o wygraną pieniężną lub rzeczową, których wynik w szczególności zależy od przypadku”. Elementem wyróżniającym loterię jest element losowości decydujący o przyznaniu konkretnemu uczestnikowi nagrody – w tym wypadku każdy uczestnik ma równe szanse na wygraną, która zależy od przypadku, a nie od wykazania się np. konkretną wiedzą lub umiejętnością, ocenianą w przypadku uczestnictwa w konkursie.

WYMOGI FORMALNE ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM LOTERII

Ustawa wyróżnia następujące rodzaje loterii:

• loterie pieniężne, w których uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane pieniężne;
• loterie fantowe, w których uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe;
• loterie promocyjne, w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe;
• loterie audioteksowe, w których uczestniczy się przez odpłatne połączenie telefoniczne lub wysyłanie wiadomości tekstowych z użyciem publicznej sieci telekomunikacyjnej.

Skupmy się na loterii promocyjnej jako najczęściej wybieranej w praktyce.

Podstawowym wymogiem w przypadku organizowania loterii promocyjnej jest uzyskanie zezwolenia od dyrektora właściwej izby administracji skarbowej – uwaga! – na 2 miesiące przed planowanym rozpoczęciem loterii. Dyrektor izby, w ciągu 2 miesięcy od złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na urządzenie loterii promocyjnej, dokonuje weryfikacji zgłoszenia i w przypadku spełnienia przez wnioskodawcę szeregu wymagań formalnych, m.in.:

• sporządzenie regulaminu loterii o odpowiedniej treści,
• przedłożenie dokumentu gwarancji bankowej i szeregu zaświadczeń potwierdzających brak zaległych zobowiązań finansowych po stronie wnioskodawcy,
• uiszczenie opłaty za udzielenie zezwolenia w wysokości 10 % wartości puli nagród, jednak nie mniej niż 50 % kwoty bazowej, która przykładowo w drugim kwartale 2023 r. wynosiło 7.364,30 zł itp.,
• wydaje zezwolenie wraz z zatwierdzonym regulaminem loterii.

Powyższe wymogi prawne, które zostały wskazane jedynie przykładowo, wskazują, że zdecydowanie mniej problematyczną formą prowadzenia akcji promocyjnej jest konkurs, którego mechanizm działania oparty jest na przepisach kodeku cywilnego regulujących tzw. przyrzeczenie publiczne. W praktyce oznacza to, że organizator, z tytułu udostępnienia publicznej informacji o konkursie, zobowiązuje się do przyznania nagrody osobie, która np. wykonała konkretne zadanie, wskazane w przedmiotowej informacji.

NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ PODCZAS ORGANIZACJI KONKURSU, ABY NIE BYŁ UZNANY ZA LOTERIĘ?

W przypadku konkursu nie ma obowiązku uzyskania żadnego zezwolenia, z kolei regulamin może być dowolnie ukształtowany (co nie oznacza, że niestarannie!), z zastrzeżeniem iż w przypadku uczestnictwa osób fizycznych będących konsumentami podczas redagowania regulaminu m.in.: należy wystrzegać się postanowień niedozwolonych, czyli tak zwanych klauzul abuzywnych (naruszających dobre obyczaje i interesy konsumenta), z kolei zasady regulaminu powinny być sformułowane w sposób czytelny i zrozumiały dla przeciętnego odbiorcy.

W przypadku organizowania konkursu, należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby nie wystąpiły w nim elementy świadczące o losowości – na żadnym etapie prowadzenia akcji, które w konsekwencji mogą przesądzić o uznaniu go za loterię (ani zamiar organizatora, ani nazwa przedsięwzięcia nie będą miały tutaj żadnego znaczenia). O przyznaniu nagrody w konkursie powinien decydować nie przypadek, a przede wszystkim działania uczestników wykazujących się konkretnymi umiejętnościami lub wiedzą, które będą oceniane np. przez członków wybranej w tym celu komisji np. wykonanie fotografii, napisanie krótkiego tekstu, udzielenie kreatywnej odpowiedzi na zadane pytania konkursowe, rozwiązanie zadania matematycznego itp.

Głównym elementem konkursu powinno być zatem tak sformułowane zadanie dla uczestnika, którego wykonanie i sposób wykonania, będzie zależeć wyłącznie od niego oraz zaprezentowanych przez niego umiejętności, poziomu kreatywności. Ważne jest również to, aby zadanie miało odpowiedni poziom trudności, np. dopasowany do wieku uczestników, tak aby każdy z uczestników mógł zostać odpowiednio sklasyfikowany, oceniony, a podczas konkursu panowała zasada konkurencyjności oraz zdrowej rywalizacji.

KONKURS A LOTERIA TO ZATEM NIE TO SAMO

Jak widać, z jednej strony różnice pomiędzy loterią a konkursem są dosyć wyraźne, jednakże w praktyce opracowanie klarownego mechanizmu każdej z akcji marketingowej, w tym sformułowanie dobrego i poprawnego regulaminu nastręcza wiele trudności. Warto, dlatego skorzystać z pomocy zawodowego pełnomocnika adwokata lub radcy prawnego podczas organizowania tego typu akcji promocyjnych, który doradzi co i jak zapisać.

Wszak każda aktywność marketingowa powinna służyć zwiększaniu wiarygodności i rozpoznawalności organizatora, a nie przyczyniać się do niepotrzebnej wymiany korespondencji z organami skarbowymi.

Dziękuję za uwagę i zapraszam na kolejny odcinek za tydzień. Podziel się komentarzami i napisz o czym chcesz więcej posłuchać.