12. Jak kontynuować biznes w dwuosobowej spółce jawnej, gdy jeden wspólnik odchodzi?
„Bo w tym cały jest ambaras, aby dwoje chciało naraz” – a co jeśli jeden ze wspólników dwuosobowej spółki jawnej nie chce lub nie może kontynuować jej prowadzenia, a drugi wręcz przeciwnie chce. Czy wspólnik dwuosobowej spółki jawnej może kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej gdy jeden wspólnik odchodzi? Chcesz poznać odpowiedź na to pytanie, zapraszam do dzisiejszego odcinka
Decyzja o zakończeniu prowadzeniu działalności gospodarczej nie zawsze jest jednomyślna. Zdarza się, że jeden wspólnik nie chce prowadzić biznesu, a drugi jest zainteresowany kontynuacją.
Sytuacja komplikuje się, gdy spór zasadza się na dwuosobowej spółce jawnej. A więc spółce, dla której istnienia niezbędni są co najmniej 2 wspólnicy.
Czy sytuacja jest beznadziejna? Czy jednak istnieje możliwość kontynuacji dotychczasowej działalności takiej spółki w formie jednoosobowej działalności gospodarczej?
JAK NAJBARDZIEJ ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ KONTYNUOWANIA DZIAŁALNOŚCI JAKO JDG!
Taką możliwość przewiduje przepis art. 66 kodeksu spółek handlowych, który ma zastosowanie do spółek dwuosobowych, o czym często się zapomina i przeprowadza niepotrzebnie postępowanie likwidacyjne spółki.
Zgodnie z treścią tego przepisu „jeżeli w spółce składającej się z dwóch wspólników po stronie jednego z nich zaistnieje powód rozwiązania spółki, sąd może przyznać drugiemu wspólnikowi prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem (…)”.
Użyte w tym przepisie pojęcie „powód” oznacza praktycznie każdą przyczynę, leżącą po stronie jednego wspólnika, uniemożliwiającą kontynuację działalności spółki.
Może to być zatem sytuacja, w której jeden ze wspólników, albo jego wierzyciel wypowie umowę spółki, bądź też w przypadku śmierci wspólnika lub ogłoszenia jego upadłości.
Podstawą zastosowania tego przepisu mogą być również motywy uchwały o rozwiązaniu spółki (długotrwały brak zaangażowania wspólnika w prowadzeniu spraw spółki, przewlekła choroba wspólnika) lub postanowienia umowne spółki przewidujące jej rozwiązanie w przypadku zaistnienia przewidzianych w jej treści określonych okoliczności (osiągnięcie określonego wieku).
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje
CO ZATEM NALEŻY ZROBIĆ KROK PO KROKU…?
WNIESIENIE POZWU
Wspólnik zainteresowany kontynuacją prowadzenia działalności powinien wystąpić z powództwem wnosząc o przyznanie przez sąd prawa do przejęcia majątku rozwiązanej spółki z obowiązkiem rozliczenia się z drugim wspólnikiem.
WYSTĄPIENIE WSPÓLNIKA ZE SPÓŁKI JAWNEJ DWUOSOBOWEJ
Dopuszczalną jest również sytuacja, w której z powództwem do sądu może wystąpić wspólnik ustępujący, aczkolwiek w praktyce zdarza się to niezwykle rzadko.
Wątpliwości mogą dotyczyć przypadku śmierci jednego z dwóch wspólników. W takim przypadku wydaje się, że pozwanym powinien być spadkobierca jako osoba uprawniona do dziedziczenia w zakresie praw członkowskich zmarłego wspólnika.
SPORZĄDZENIE BILANSU
Do pozwu należy dołączyć bilans, w którym określa się wartość zbywczą przedsiębiorstwa spółki na dzień wniesienia pozwu do sądu (art. 65 k.s.h.) Przedmiotowy bilans powinien uwzględniać wszystkie składniki materialne i niematerialne przedsiębiorstwa (w tym spis towarów), a w szczególności: wartość rynkową poszczególnych praw należących do spółki, jej renomę, lokalizację, rodzaj odbiorców.
W bilansie należy uwzględnić przysługujące odchodzącemu wspólnikowi wierzytelności (roszczenia) wobec spółki, jak również wierzytelności spółki wobec wspólnika. Wpływają one bowiem na wysokość udziału należnego ustępującemu wspólnikowi.
Jak wynika z art. 14 ust. 2 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej u.p.d.o.f.), środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki stanowią przychody z działalności gospodarczej. Dla tego rodzaju przychodów ustawodawca nie przewiduje zwolnień podatkowych.
Otrzymana zatem przez ustępującego wspólnika kwota powinna zostać opodatkowana. Należy jedynie pamiętać, że opodatkowaniu będzie podlegał w takim przypadku dochód, stanowiący różnicę pomiędzy kwotą otrzymanej należności, a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w spółce (art. 24 ust. 3c u.p.d.o.f.).
Sądem właściwym jest sąd położony w okręgu miejsca siedziby (a wiec miasta) spółki. W zależności od wartości majątku spółki (kwota równa lub przekraczająca 100 tysięcy złotych) właściwym będzie albo sąd rejonowy albo sąd okręgowy.
Opłata sądowa jest stała i wynosi 5000 zł, jako że zalicza się do spraw o rozwiązanie spółki (art. 29 pkt. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
ZABEZPIECZENIE POWÓDZTWA
Istotnym jest podkreślenie, że w postępowaniu sądowym zainicjowanym na podstawie przepisu rt.. 66 k.s.h., Sąd na wniosek powoda może udzielić zabezpieczenia powództwa, którego celem jest ochrona majątku spółki przed nielojalnym drugim wspólnikiem.
Sąd może udzielić zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni i może to nastąpić poprzez: unormowanie praw i obowiązków stron na czas trwania postępowania oraz ustanowienie zakazu zbywania przedmiotów lub praw należących do spółki.
ORZECZENIE SĄDU
W wyroku Sąd orzeka o prawie do przejęcia majątku spółki przez pozostającego wspólnika z prawem kontynuowania działalności i jednocześnie zobowiązuje go do rozliczenia się ze wspólnikiem odchodzącym, z jego udziału kapitałowego. Rozliczenie następuje według reguł ściśle określonych w przepisie art. 65 k.s.h. Wspólnicy mogą co najwyżej poza postępowaniem sądowym zawrzeć odrębne porozumienie.
Reguły te zaś nakazują rozliczenie się co do zasady wyłącznie w pieniądzu. Jedynie rzeczy, które zostały wniesione do spółki do używania (np. tytułem umowy najmu) zwraca się w naturze wspólnikowi odchodzącemu).
Jeżeli udział kapitałowy takiego wspólnika albo jego spadkobiercy przy rozliczeniu wykazuje wartość ujemną, jest on obowiązany wyrównać spółce przypadającą na niego brakującą wartość. Wspólnik występujący uczestniczy w zysku i stracie ze spraw jeszcze niezakończonych, ale nie ma on jednak wpływu na ich prowadzenie.
Odchodzący wspólnik może również żądać wyjaśnień, rachunków oraz podziału zysku i straty z końcem każdego roku obrotowego. Sukcesja uniwersalna dotychczasowych praw i obowiązków spółki
Skutkiem uprawomocnienia się wyroku sądu jest przejście majątku spółki na rzecz dotychczasowego wspólnika i staje się jego własnością. W praktyce oznacza, że od tej chwili przedsiębiorstwo spółki staje się przedsiębiorstwem prowadzonym indywidualnie przez jednego z dotychczasowych wspólników.
Jeśli przejmującym majątek spółki jest wspólnik będący osoba fizyczną nie prowadzącą dotychczas równolegle jednoosobowej działalności gospodarczej, będzie zobowiązany do zarejestrowania się jako przedsiębiorca w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
JAK PRZEKSZTAŁCIĆ SPÓŁKĘ JAWNĄ W JEDNOOSOBOWĄ DZIAŁALNOŚĆ
Tym samym dochodzi niejako do „przekształcenia” dwuosobowej spółki jawnej w przedsiębiorcę jednoosobowego. To umożliwia utrzymanie przedsiębiorstwa spółki w dotychczasowym kształcie i kontynuowanie prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności, która przybiera inną formę organizacyjną.
W tej sytuacji ma miejsce następstwo prawne pod tytułem ogólnym, tzw. sukcesja uniwersalna, czyli wstąpienie następcy prawnego w ogół praw stanowiących majątek poprzednika.
OBOWIĄZKI REJESTROWE
Wspólnik, na rzecz którego sąd orzekł przejście majątku dotychczasowej spółki jest zobowiązany zgłosić do sądu rejestrowego wniosek o jej wykreślenie. Rozwiązanie dwuosobowej spółki jawnej następuje już z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądu o przejęciu majątku spółki przez wspólnika, zaś wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców KRS ma jedynie charakter deklaratoryjny. Opłata sądowa od wniosku o wykreślenie wynosi 400 zł, zaś opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym 100 zł.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje
KROTKO MÓWIĄC
Istnieje praktyczna możliwość przekształcenia dwuosobowej spółki osobowej np. jawnej w jednoosobową działalność gospodarczą.
Angażowanie sądu w proces likwidacji spółki powinno być ostatecznością. Wspólnicy zawsze mogą polubownie porozumieć się, że zakończenie działalności spółki nastąpi poprzez przejęcie przedsiębiorstwa spółki przez jednego ze wspólników za wypłatą określonych kwot drugiemu wspólnikowi.
Dziękuję za uwagę i zapraszam na kolejny odcinek za tydzień. Podziel się komentarzami i napisz o czym chcesz więcej posłuchać.
Nie zapomnij o kolejnych odcinkach, zapisz się na newsletter – wyślemy ci przypomnienie
Wolisz posłuchać? Wybierz odcinek i kliknij
Polecane odcinki i wpisy:
Przekształcenie Jednoosobowej Działalności Gospodarczej w spółkę
Brak zarządu w spółce z o.o. – jak skutecznie ją pozwać?
Dwuosobowa działalność gospodarcza – zmiana na jednoosobową działalność gospodarczą
Dziedziczenie udziałów w spółce z o.o. – co warto o nim wiedzieć?
