15. Podatki i Likwidacja Spółki: Hat Trick podatkowy przy przenoszeniu własności nieruchomości
Przeniesienie na wspólników własności nieruchomości w drodze podziału majątku likwidowanej spółki z o.o. może stanowić istny hat trick podatkowy. O ile to określenie, związane z osiągnięciem czegoś w liczbie trzech jest pożądane w sporcie (nota bene w każdych finałach mistrzostw świata w piłce nożnej, z wyjątkiem 2006 roku strzelano hat trick – m.in. Zbigniew Boniek w 1982 roku), o tyle na gruncie podatkowym nie cieszy się chlubą ani sławą. Chcesz się dowiedzieć więcej z jakimi konsekwencjami podatkowymi będziesz musiał się zmierzyć wyposażając spólkę z o o w nieruchomość, a potem ją likwidując? Przejdź do treści tego odcinka – Podatki i Likwidacja Spółki.
Tak samo ważny jak otwarcie spółki, a może i nawet ważniejszy w życiu spółki jest moment jej likwidacji. W tym procesie można wejść dość łatwo nie tylko w niepotrzebne spory, ale również w niepotrzebne koszty.
Jeśli jesteś wspólnikiem spółki z o.o. będącej właścicielem nieruchomości i planujesz tę spółkę zlikwidować koniecznie obejrzyj ten odcinek i inne z tej serii.
Przyjrzyjmy się hipotetycznej sytuacji, w której wspólnicy – osoby fizyczne decydują się na likwidację spółki z o.o. będącej właścicielem zabudowanej nieruchomości gruntowej.
Skutkiem przeprowadzonego procesu likwidacji spółki jest podział jej majątku pomiędzy wspólnikami po spłacie lub zabezpieczeniu należności kontrahentów. Wspólnicy zobowiązani są podjąć uchwałę, w której określą jak dokonają tego podziału, to znaczy w jakiej proporcji na rzecz każdego z nich przypadnie udział w majątku spółki, bądź też jakie składniki tego majątku obejmie każdy ze wspólników.
W sytuacji, gdy likwidowana spółka jest właścicielem nieruchomości niezbędne jest przeniesienie jej własności na rzecz określonych uchwałą wspólników (UWAGA! forma aktu notarialnego jest tu bezwzględnie wymagana).
To zaś rodzi potencjalnie potrójne konsekwencje podatkowe na podstawie
- ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej PIT),
- ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej CIT)
- oraz ustawy o podatku od towarów i usług (dalej VAT).
Czy wspólnik osoba fizyczna podlegająca w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu płaci podatek dochodowy od otrzymanej nieruchomości w wyniku podziału majątku likwidowanej spółki?
TO ZALEŻY, choć zwykle niestety TAK. Wartość nieruchomości z upływem czasu w przeważającej większości wzrasta. W ostatnich kilku latach na skutek pandemii wywołanej COVID-19, inflacji, jak również napaści zbrojnej na Ukrainę, nieruchomości stały się swoistą lokatą kapitału, a ich wartość znacznie wzrosła.
Dochodem z udziału w zyskach osób prawnych (m.in.: spółki z o.o.) jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją spółki (art. 24 ust. 5 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PIT). Artykuł 17 ust. 1 pkt 4 lit. c) PIT wprost wskazuje, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. podział majątku likwidowanej spółki z o.o.
Od dochodu w postaci majątku otrzymanego z tytułu likwidacji spółki z o.o. pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Co więcej, ww. zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Niemniej, wolna od podatku dochodowego jest m.in. wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją spółki z o.o. w części stanowiącej koszt nabycia lub objęcia udziałów w tej spółce (art. 21 ust. 1 pkt 50a PIT).
Co za tym idzie, wydatki poniesione na nabycie (objęcie) udziałów spółki z o.o. nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w przypadku likwidacji, ale ich wysokość stanowi limit zwolnienia od podatku dochodowego, co w konsekwencji prowadzi do opodatkowania zryczałtowanym podatkiem różnicy pomiędzy wartością majątku otrzymanego w wyniku likwidacji, a wydatkami poniesionymi na nabycie (objęcie) udziałów.
Tym samym, jeśli przekazywany wspólnikom majątek likwidowanej spółki ma równą lub NIŻSZĄ wartość aniżeli koszt nabycia lub objęcia udziałów w spółce – dochód do opodatkowania nie wystąpi.
Jeżeli w trakcie likwidacji spółki z o.o. dochodzi do podziału majątku w naturze, podstawę opodatkowania stanowi rynkowa wartość przekazywanych składników majątkowych, a nie ich wartość wynikająca z ksiąg spółki.
Określenie podstawy opodatkowania następuje poprzez porównanie wartości majątku otrzymanego w wyniku likwidacji (wartości rynkowej) i wartości wkładu wniesionego uprzednio do spółki (kosztu nabycia bądź objęcia udziałów). Oznacza to, że nawet jeżeli w efekcie likwidacji wspólnik otrzymuje ten sam składnik majątkowy, który wniósł uprzednio do spółki, to powstanie u niego przychód, jeżeli w momencie likwidacji wartość rynkowa tego składnika majątkowego będzie wyższa, niż koszty jego nabycia bądź wytworzenia przed wniesieniem do spółki.
Zobacz jak to działa w praktyce
Wartość nieruchomości wniesionej do spółki tytułem wkładu niepieniężnego na poczet objęcia udziałów przez wspólnika Pana Michała została określona w umowie spółki w 2017 roku na kwotę 400 000,00 zł. Aktualnie w 2023 roku wartość tej nieruchomości to 700 tyś zł. W przypadku likwidacji spółki , zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50 PIT wolna od podatku dochodowego będzie wartość majątku w naturze otrzymanego przez wspólnika w związku z likwidacją spółki do wysokości właśnie tej kwoty 400 000,00 zł.
Od 300 tyś zł trzeba będzie zapłacić podatek.
Jedynie na marginesie dodać należy, że jeżeli wspólnik w przeciągu 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym nabył nieruchomość w wyniku podziału majątku likwidowanej spółki zoo, będzie chciał sprzedać tę nieruchomość, to jego przychód ze sprzedaży będzie mógł pomniejszyć o wartość rynkową tej nieruchomości z momentu jej otrzymania w drodze likwidacji.
A zatem nawiązując do naszego przykładu jeśli Pan Michał w 2024 roku sprzeda nieruchomość za 700 tyś zł, a więc za cenę równą wartości nieruchomości otrzymanej w 2023 roku wskutek likwidacji spółki, to, podatek dochodowy nie powstanie.
Czy spółka płaci podatek dochodowy od przeniesienia na wspólnika własności nieruchomości w wyniku podziału majątku likwidowanej spółki?
Od 1 stycznia 2021 roku niestety tak.
Przepis art. 14a ust. 1 CIT w aktualnym brzmieniu stanowi, że w przypadku gdy spółka przez wykonanie świadczenia niepieniężnego (np.: przeniesienie własności nieruchomości) reguluje w całości albo w części zobowiązanie, w tym z tytułu podziału pomiędzy wspólników majątku likwidowanej spółki , to przychodem takiego podatnika (spółki) jest wysokość zobowiązania uregulowanego tym świadczeniem.
Jeżeli jednak wartość rynkowa świadczenia niepieniężnego jest wyższa niż wysokość zobowiązania uregulowanego tym świadczeniem, przychód ten określa się w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego.
Co za tym idzie, w przypadku przeniesienia na wspólnika nieruchomości z tytułu podziału majątku spółki w związku z jej likwidacją po stronie spółki powstanie przychód w wysokości zasadniczo wartości udziału wspólnika w majątku likwidowanej spółki, chyba że rynkowa wartość nieruchomości byłaby wyższa. W takiej sytuacji za przychód uznaje się wartość przekazanej wspólnikowi nieruchomości . Należy jednak zaznaczyć, że z tytułu przeniesienia własności nieruchomości spółka jest uprawniona do rozpoznania kosztów uzyskania takiego przychodu.
Nabycie nieruchomości likwidowanej spółki, a podatek VAT
Na zakończenie należy wskazać, że zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 6 lipca 2016 roku, sygn. akt I SA/Lu 150/16 „Przekazanie wspólnikom przez likwidatora spółki z ograniczoną odpowiedzialnością majątku, dokonane w wyniku podziału majątku spółki pozostałego po przeprowadzeniu czynności likwidacji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Trzeba jednak zaznaczyć, że warunkiem uznania, że czynność przekazania wspólnikom likwidowanej spółki z o.o. danego składnika majątku (w związku z likwidacją spółki i podziałem jej majątku) podlega opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z ww. przepisem jest to, że spółce z tytułu nabycia tego składnika majątku przysługiwało (w całości lub w części) prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia ww. składnika. Warto zatem sprawdzić czy z tytułu nabycia przez spółkę udziałów we współwłasności przedmiotowej nieruchomości spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w związku z czym przeniesienie na rzecz wspólników udziałów we współwłasności ww. nieruchomości w związku z likwidacją spółki nie powinno podlegać podatkowi VAT.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje
Na koniec warto zapamiętać
Często spotykaną praktyką jest zakup nieruchomości przez spółkę z o.o. lub przeniesienie własności nieruchomości na spółkę przez jej wspólników. O ile wyposażenie spółki w nieruchomość nie nastręcza trudności i zwykle nie wywołuje konsekwencji podatkowych, o tyle wycofanie jej z likwidowanej spółki może być bardzo kosztowne.
Z tych względów z rozwagą należy podejmować decyzję już na etapie nabywania nieruchomości do spółki kapitałowej.
Dziękuję za uwagę i zapraszam na kolejny odcinek za tydzień. Podziel się komentarzami i napisz o czym chcesz więcej posłuchać.
Nie zapomnij o kolejnych odcinkach, zapisz się na newsletter – wyślemy ci przypomnienie
Wolisz posłuchać? Wybierz odcinek i kliknij
Polecane odcinki i wpisy:
07. Rozwiązanie spółki z o.o. bez długotrwałego procesu likwidacji: Jak to zrobić?
13. Przekształcenie spółki akcyjnej w P.S.A.: Zalety i różnice w stosunku do sp. z o.o.
Aport do spółki, a podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o.
