30. Zasady Zgody Korporacyjnej: Jak Zarządzać Spółką z o.o. Bez Ryzyka?
Zarząd spółki z o.o. reprezentuje spółkę na zewnątrz i zaciąga w jej imieniu zobowiązania. W niektórych wypadkach na dokonanie czynności prawnej przez zarząd, wymagana jest zgoda korporacyjna, która wydawana jest przez odpowiedni organ spółki, np. zgromadzenie wspólników lub radę nadzorczą, jeżeli została powołana w spółce z o.o. Brak uzyskania zgody rodzi konkretne skutki prawne, których konsekwencje mogą być bardzo dotkliwe. W tym odcinku Wiktoria Król przybliża zasady zgody korporacyjnej w spółce z o.o. – Zapraszamy.
Wymóg uzyskania odpowiedniej zgody korporacyjnej przez zarząd na dokonanie danej czynności prawnej może wynikać z ustawy, czyli Kodeksu spółek handlowych lub z umowy spółki z o.o. W zależności od tego, jaka jest podstawa uzyskania takiej zgody, brak jej uzyskania wywołuje odmienne skutki prawne danej czynności. W wypadku, gdy zgoda korporacyjna wymagana jest przez ustawę, czynność prawna dokonana bez tej zgody jest bezwzględnie nieważna. Zgoda powinna zostać udzielona przed dokonaniem czynności prawnej, jednak można zaradzić ewentualnemu „gapiostwu”. Właściwy organ spółki – zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza może wyrazić taką zgodę w terminie dwóch (2) miesięcy od dnia dokonania czynności. Wówczas zgoda korporacyjna ma charakter wsteczny od chwili dokonania czynności prawnej. W przypadku gdy zgoda korporacyjna wymagana jest w oparciu o postanowienia umowy spółki z o.o., a zarząd jej nie uzyskał, wówczas tak dokonana przez niego czynność prawna jest ważna, jednakże członkowie zarządu narażają się na poniesienie odpowiedzialności odszkodowawczej wobec spółki z o.o., z tytułu naruszenia umowy spółki.
Zasady zgody korporacyjnej – wymagania wynikające z ustawy
Co do zasady, przy zawieraniu przez spółkę z jej członkiem zarządu lub na jego rzecz określonej kategorii umów, kodeks spółek handlowych wymaga zgody wyrażanej w formie uchwały zgromadzenia wspólników. O jakie umowy chodzi? O umowę kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy. Jeżeli więc wymóg uzyskania zgody, nie został wyłączony przez ustawę, to spółka powinna najpierw uzyskać zgodę na zawarcie wymienionych umów.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeUmowa spółki z członkiem zarządu – kto reprezentuje spółkę
Spółka z o.o. od pewnego czasu ma problemy finansowe i utraciła możliwość spłacania swoich bieżących zobowiązań finansowych. Jan Nowak będący członkiem zarządu spółki z o.o. oraz jednocześnie jednym z jej wspólników postanowił, że udzieli spółce z o.o. pożyczki, w celu poprawienia jej kondycji finansowej. Nie ma znaczenia czy pożyczkodawcą będzie spółka z o.o. czy członek zarządu. Na zawarcie takiej umowy konieczna jest zgoda korporacyjna udzielona przez zgromadzenie wspólników.
Należy pamiętać, że spółkę z o.o. przy zawarciu umowy z jej członkiem zarządu nie może reprezentować zarząd. Zgodnie z art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych, w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim, spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.
W sytuacji opisanej w przykładzie, do zawarcia umowy pożyczki spółki z o.o. z jej członkiem zarządu zgromadzenie wspólników musi powołać pełnomocnika, który będzie reprezentował spółkę przy dokonywaniu czynności prawnej – o ile w spółce z o.o. nie została ustanowiona rada nadzorcza.
A jak to wygląda w sytuacji, gdy umowa zawierana jest pomiędzy spółką a jedynym członkiem zarządu będącym równocześnie jej jedynym wspólnikiem?
W takiej sytuacji nie ma konieczności zastosowania przepisu art. 210 § 1 kodeksu spółek handlowych. Zawarcie umowy pożyczki, kredytu lub poręczenia będzie wymagało formy aktu notarialnego. Natomiast notariusz poinformuje sąd rejestrowy o dokonanej czynności prawnej, przesyłając wypis aktu notarialnego.
A teraz nieco skomplikujmy sytuację.
Czy Waszym zdaniem do zawarcia umowy przez spółkę z wierzycielem współmałżonka zarządu, jest wymagana zgoda wspólników?
Spróbujmy zobrazować to na następującym przykładzie:
Spółka z o.o. zawarła umowę poręczenia z wierzycielem współmałżonka członka zarządu. Na podstawie tej umowy, spółka poręczyła za zobowiązanie małżonka.
Czy spółka z o.o. mogła zawrzeć umowę poręczenia oraz czy przed zawarciem umowy powinna uzyskać zgodę wspólników spółki z o.o. na jej zawarcie?
Aby odpowiedzieć na pytania, należy zastanowić się jaką czynność prawną będzie stanowić zawarcie umowy na rzecz członka zarządu spółki.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że zgoda korporacyjna wydana przez wspólników spółki jest konieczna na zawarcie umowy przez spółkę z o.o. do istoty, której należy transfer środków ze spółki do majątku osób wskazanych w tym przepisie, na ich rzecz, albo udzielania im zabezpieczeń – za wyjątkiem zabezpieczeń rzeczowych.
Rozważając konieczność uzyskania zgody na zawarcie umowy, należy ocenić czy członek zarządu spółki z o.o. będzie rzeczywistym beneficjentem umowy poręczania.
Wskazana sytuacja będzie mieć miejsce, gdy członek zarządu pozostaje we wspólności majątkowej ze współmałżonkiem, na rzecz którego zawarto umowę poręczenia.
Mając na uwadze powyższe, jeżeli członek zarządu pozostaje we wspólności majątkowej, zgoda korporacyjna wspólników na zawarcie umowy poręczenia przez spółkę z o.o. z wierzycielem współmałżonki będzie wymagana.
INNE SPRAWY WYMAGAJĄCE ZGODY ZGROMADZENIA WSPÓLNIKÓW
Kodeks Spółek Handlowych wymaga podjęcia przez wspólników uchwały w zakresie:
- rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenia absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków;
- postanowienia dotyczącego roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru w spółce z o.;
- zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego;
- zwrotu dopłat;
- zawarcia umowy przewidującej zarządzanie spółką zależną lub przekazywanie zysku przez taką spółkę;
- nabycia i zbycia nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, chyba że wspólnicy w umowie spółki z o.o. wyłączyli konieczność uzyskania zgody na nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości.
Wydaje się proste? To zmierzmy się wspólnie z następującym przykładem.
Czy do zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości spółki wymagana jest zgoda wspólników?
Wyobraźmy sobie taką sytuację:
Spółka z o.o. zawarła umowę przedwstępną zobowiązującą spółkę do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości. Czy w tej sytuacji zarząd spółki powinien uzyskać zgodę wspólników na zawarcie tej umowy?
W opisanym przykładzie do zawarcia umowy przedwstępnej nie będzie wymagana zgoda korporacyjna wydana przez wspólników.
Zgodnie z poglądami wyrażonymi w doktrynie, przez czynność nabycia należy rozumień czynność prawną o skutku rozporządzającym, czyli przenoszącym prawo własności. Z uwagi na to, że umowa przedwstępna ma skutek zobowiązujący do zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, w sytuacji opisanej w przykładzie zgoda korporacyjna wspólników, na zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości nie będzie wymagana.
ZGODA KORPORACYJNA NA NABYCIE NIERUCHOMOŚCI I ŚRODKÓW TRWAŁYCH PRZED TERMINEM DWÓCH LAT OD DNIA ZAREJESTROWANIA SPÓŁKI
Zgoda korporacyjna wydana przez wspólników wymagana jest również na zawarcie umowy przed upływem dwóch (2) lat od dnia zarejestrowania spółki na nabycie dla spółki nieruchomości albo udziału w nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą 1/4 kapitału zakładowego, nie niższą jednak od 50 tys. złotych.
Jeżeli zawarcie takiej umowy było przewidziane w umowie spółki, to uzyskanie zgody przez zarząd przed jej zawarciem nie będzie konieczne.
W Kodeksie spółek handlowych nie ma definicji środków trwałych, w związku z tym należy odwołać się do przepisów ustawy o rachunkowości. Według ustawy, środkami trwałymi są w szczególności:
- nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
- maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
- ulepszenia w obcych środkach trwałych,
- inwentarz żywy.
Posłuchajcie kolejnego przykładu:
W dniu 5 października 2023 roku sąd rejestrowy KRS wydał postanowienie w przedmiocie zarejestrowania w rejestrze przedsiębiorców KRS spółki z o.o. Kapitał zakładowy spółki wynosi 5 tys. złotych. W dniu 15 października 2023 roku, a więc 10 dni po wpisie spółki do rejestru, zarząd spółki zamierza kupić maszynę, którą spółka wykorzysta do prowadzenia działalności gospodarczej. Cena maszyny to 70 tys. zł.
Czy spółka będzie musiała uzyskać zgodę korporacyjną wspólników na zawarcie tejże umowy?
W opisanym przykładzie nie upłynęły 2 lata od zarejestrowania spółki z o.o. w rejestrze przedsiębiorców KRS, jak również cena maszyny przekracza 1/4 kapitału zakładowego spółki z o.o. oraz kwotę 50 tys. złotych. Z uwagi na to, będzie zatem wymagana zgoda korporacyjna wspólników na zawarcie umowy nabycia maszyny.
Czy spółka z o.o. w każdym wypadku będzie musiała uzyskać zgodę wspólników na zawarcie ww. umowy? Otóż nie.
Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy wspólnicy przy zawiązaniu spółki z o.o. wskażą w umowie spółki zamiarzawarcia umowy nabycia maszyny. W tym przypadku, wspólnicy w umowie spółki zobowiązani są konkretnie określić przedmiot przyszłej umowy, jak również jej cenę.
ZGODA KORPORACYJNA NA ROZPORZĄDZENIE PRAWEM LUB ZACIĄGNIĘCIE ZOBOWIĄZANIA DO ŚWIADCZENIA O WARTOŚCI DWUKROTNIE PRZEWYŻSZAJĄCEJ WYSOKOŚĆ KAPITAŁU ZAKŁADOWEGO
Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych wymagana jest zgoda korporacyjna na rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającego wysokość kapitału zakładowego spółki z o.o., chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
W wypadku, gdy umowa spółki z o.o. nie wyłącza obowiązku uzyskania zgody, to dokonana czynność prawna bez uprzedniej zgody wspólników spółki będzie ważna, jednakże członkowie zarządu narażą się na odpowiedzialność odszkodowawczą wobec spółki.
Podam Wam przykład:
Spółka z o.o. posiada 100 tys. złotych kapitału zakładowego. Zarząd spółki z o.o. chciałaby podpisać umowę kupna samochodu o wartości 300 tys. złotych.
Czy zarząd potrzebuje zgodę korporacyjna na zawarcie umowy?
W opisanym przykładzie, jeżeli umowa spółki, nie wyłącza konieczności uzyskania zgody wspólników na taki zakup, to będzie wymagana zgoda zgromadzenia wspólników, gdyż kwota zakupu pojazdu przekraczadwukrotność kapitału zakładowego spółki z o.o.
W wypadku, gdy umowa zostałaby zawarta przez spółkę z o.o. bez wymaganej w ustawie zgody, to czynność prawna będzie ważna, jednak osoby dokonujące czynności prawnej w imieniu spółki (a więc jej członkowie zarządu) narażą się na ponoszenie odpowiedzialnością odszkodowawczej wobec spółki z o.o.
ZGODA NA ZAJMOWANIE SIĘ INTERESAMI KONKURENCYJNYMI SPÓŁKI Z O.O.
Zgodnie z kodeksem spółek handlowych członek zarządu bez zgody spółki nie może zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też:
- uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub
- jako członek organu spółki kapitałowej bądź,
- uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu,
- uczestniczyć w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania, co najmniej jednego (1) członka zarządu.
Zgoda korporacyjna na prowadzenie działalności konkurencyjnej przez zarząd udzielana jest przez organ uprawniony do powołania zarządu (jeżeli umowa spółki z o.o. nie stanowi inaczej, będą to wspólnicy spółki z o.o.).
Warto pamiętać, że wspólnicy spółki z o.o. mogą w umowie spółki z o.o. wskazać inny organ uprawniony do wydania zgody członkowi zarządu spółki z o.o. na zajmowanie się interesami konkurencyjnymi.
Co istotne, wspólnicy w umowie spółki z o.o. nie mogą wyłączyć zakazu konkurencji członków zarządu. Mogą natomiast w umowie spółki z o.o. udzielić członkowi zarządu zgody na prowadzenie działalności konkurencyjnej.
Co jednak w przypadku, gdy członek zarządu naruszy zakaz konkurencji?
W tej sytuacji naraża się na ponoszenie odpowiedzialności odszkodowawczej wobec spółki z o.o.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeKRÓTKO MÓWIĄC
Mam nadzieję, że przekonaliście się jak ważne jest, aby spółka z o.o. przed dokonaniem danej czynności prawnej zweryfikowała zapisy umowy spółki z o.o. jak również odpowiednie przepisy Kodeksu spółek handlowych. Okazać się może, że na dokonanie czynności prawnej przez spółkę z o.o., np. na zawarcie umowy nabycia pojazdu czy umowy pożyczki wymagana jest zgoda korporacyjna wydana przez wspólników spółki z o.o.
Dokonana czynność prawna przez spółkę z o.o. bez wymaganej zgody właściwego organu spółki z o.o. może okazać się bezwzględnie nieważna lub ważna, jednak członek zarządu dokonujący czynności w imieniu spółki z o.o. będzie odpowiadał za szkodę wyrządzoną spółce z o.o.
Jeśli macie wątpliwości i nie wiecie czy czynność, którą zamierzacie dokonać w imieniu spółki z o.o. wymaga dodatkowej zgody innego organu spółki z o.o., skorzystajcie z pomocy zawodowego pełnomocnika adwokata lub radcy prawnego specjalizującego się w obsłudze korporacyjnej spółek, aby pomógł przeprowadzić daną transakcję bezpiecznie prawnie.
Dziękuję za uwagę i zapraszam do komentarzy pod odcinkiem, a jeżeli chcesz się ze mną skontaktować to wejdź w kontakt na stronie www.kzlegal.pl
„To zależy. Proste odpowiedzi na złożone pytania w biznesie”. Zasubskrybuj nasz kanał i bądź na bieżąco.
Nie zapomnij o kolejnych odcinkach, zapisz się na newsletter – wyślemy ci przypomnienieWolisz posłuchać? Wybierz odcinek i kliknij
Polecane odcinki i wpisy:
02. Wypłata pieniędzy ze spółki z o.o. – 5 legalnych sposobów
03. Jak przekształcić JDG w Spółkę z o.o. – Rozwiń swój biznes mądrze
04. PRZEKSZTAŁCENIE JDG W SPÓŁKI- alternatywne sposoby
07. Rozwiązanie spółki z o.o. bez długotrwałego procesu likwidacji: Jak to zrobić?
08. Dziedziczenie Udziałów w Spółce z o.o.: Jak uniknąć przyszłych problemów Twoim bliskim
09. Skomplikowany Proces, Ważna Decyzja – Udziały w Spółce z o.o. dla dzieci
13. Przekształcenie spółki akcyjnej w P.S.A.: Zalety i różnice w stosunku do sp. z o.o.
14. Jak spłacić pożyczkę od wspólnika w spółce z o.o.: Niepieniężne metody i konsekwencje podatkowe
19. 5 Wyjątków: Braku wyłączenia odpowiedzialności wspólników w spółce z o.o.
