Urlop ojcowski 2023 – co się zmieniło w tym roku?
Zmiany w Kodeksie Pracy, które weszły w życie pod koniec kwietnia 2023 roku i wynikają z przyjętej przez Polskę dyrektywy Unii Europejskiej dotyczącej tzw. work-life balance, wprowadziły wiele istotnych zmian w prawie pracy, w tym te zmiany obejmują urlop ojcowski. Poniżej wyjaśniamy, jak obecnie wyglądają zasady przyznawania urlopu ojcowskiego, który jest jedynym przywilejem, z którego nie może skorzystać żadna inna osoba niż ojciec dziecka.
Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Prawo do urlopu ojcowskiego jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca niezależnym od uprawnień matki dziecka. Prawo to przysługuje także w sytuacji gdy matka nie jest pracownicą i nie może korzystać z urlopów związanych z urodzeniem dziecka.
Z prawa do urlopu ojcowskiego może również skorzystać pracownik – ojciec dziecka, który przysposobił dziecko. Warto jednak pamiętać, że prawo do urlopu ojcowskiego nie przysługuje pracownikowi na etapie postępowania o przysposobienie dziecka, a dopiero po jego zakończeniu i uprawomocnieniu się postanowienia w tej sprawie. Co więcej, pracownik – ojciec dziecka nie może skorzystać z prawa do urlopu ojcowskiego, jeżeli przyjął dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, lub jest opiekunem prawnym dziecka. Urlop ojcowski 2023 nie przysługuje również osobom, które zostały pozbawione praw rodzicielskich, nie utrzymują z dzieckiem kontaktu lub nie są do tego uprawnione.
Kiedy można skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Pracownik – ojciec dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego w każdym czasie, jednak w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia:
- urodzenia dziecka, lub
- uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko przysposobione 14 roku życia.
Przed nowelizacją Kodeksu Pracy, pracownik, któremu urodziło się dziecko, mógł wykorzystać urlop ojcowski aż do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia lub do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia. Tak jak zostało wskazane powyżej, obecnie okres na wykorzystanie urlopu ojcowskiego został skrócony z 24 miesięcy do 12.
Bez zmian pozostała maksymalna długość urlopu ojcowskiego, która wynosi 2 tygodnie. Natomiast, urlop ojcowski 2023 może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień.
W celu skorzystania z urlopu ojcowskiego ojciec dziecka powinien złożyć do pracodawcy wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o udzielenie urlopu ojcowskiego, w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu ojcowskiego pracownikowi, który spełnia warunki do jego uzyskania i który złożył wniosek z wymaganym przepisami wyprzedzeniem.
Warto pamiętać, że w razie niewykorzystania przez ojca dziecka urlopu ojcowskiego, urlop ten przepada. Prawo do wnioskowania o urlop ojcowski nie przechodzi na matkę dziecka, jak również innych członków najbliższej rodziny dziecka.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeJakie dane powinien zawierać wniosek o urlop ojcowski 2023?
Wniosek o urlop ojcowski powinien zawierać:
- dane pracodawcy,
- imię i nazwisko pracownika,
- imię, nazwisko i datę urodzenia dziecka,
- prośbę o udzielenie urlopu ojcowskiego,
- datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu.
Ponadto, do wniosku należy dołączyć:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopię,
- oświadczenie pracownika-ojca wychowującego dziecko o tym, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części,
- w przypadku przysposobienia dziecka – kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka.
Czy urlop ojcowski jest płatny?
Za okres urlopu ojcowskiego pracownikowi ojcu dziecka przysługuje wynagrodzenie w 100 % wymiarze. Zasiłek w całości wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Czy pracownik na urlopie ojcowskim może zostać zwolniony?
Od dnia złożenia przez pracownika wniosku o urlop ojcowski do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tym pracownikiem.
Wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy w tym okresie jest możliwe, jeżeli dopuszczalne byłoby rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika pod warunkiem uzyskania zgody zakładowej organizacji związkowej.
Z kolei, rozwiązanie umowy z pracownikiem w trakcie urlopu ojcowskiego może nastąpić jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Warto zwrócić uwagę, że przepisy prawa pracy zabezpieczają także interesy pracowników powracających do pracy po przerwie spowodowanej korzystaniem z urlopu ojcowskiego.
Po zakończeniu urlopu ojcowskiego, pracownik dopuszczony jest do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeśli nie jest to możliwe – na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu. Niemniej jednak, po zakończeniu urlopu ojcowskiego, pracownikowi nie przysługuje szczególna ochrona stosunku pracy, podlega on przepisom kodeksu pracy na takich samych zasadach jak pozostali pracownicy.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjePodsumowując
Niezależnie od powyższego, należy mieć na uwadze, iż oprócz urlopu ojcowskiego, pracownikowi – ojcu dziecka przysługuje m.in. prawo do urlopu rodzicielskiego, wychowawczego, czy okolicznościowego w związku z narodzinami dziecka w wymiarze 2 dni.
Sprawdź w czym jeszcze możemy pomóc!
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Jak wygląda rozwiązanie umowy o pracę zdalnie?
Polityka inwestycyjna funduszy daty zdefiniowanej – jak są inwestowane środki uczestników PPK
