Wynagrodzenie oraz zasady płatności w umowach
Przeważająca ilość umów zawieranych w obrocie gospodarczym to umowy dwustronnie zobowiązujące, gdzie zapłata określonej sumy pieniężnej jako ceny czy też wynagrodzenia jest obowiązkiem jednej ze stron. Wynagrodzenie oraz zasady płatności w umowach są doprecyzowane za pomocą odpowiednich klauzul dotyczących sposobu płatności zamieszczanych w ich treści.
Wynagrodzenie oraz zasady płatności w umowach – przykładowe klauzule:
Przykład nr 1:
„Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, będzie płatne przelewem na rachunek Wykonawcy na podstawie faktury VAT z 14-dniowym terminem płatności, przy czym za dzień zapłaty strony przyjmują dzień wydania dyspozycji dokonania przelewu bankowi prowadzącemu rachunek Zamawiającego”
Przykład nr 2:
„Zapłata wynagrodzenia wynikającego z Umowy nastąpi przelewem na rachunek bankowy Konsultanta wskazany na fakturze”
Przykład nr 3:
„Zapłata za fakturę nastąpi nie później niż 7 dni od daty jej otrzymania przez Zleceniodawcę na rachunek bankowy Zleceniobiorcy prowadzony przez Bank X, Oddział w Y nr …………………..”
Przykład nr 4:
„Zapłata ceny nastąpi gotówką w miejscu i w dniu odbioru zamówionego projektu”
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeWynagrodzenie oraz zasady płatności w umowach – implikacje prawne zamieszczonych klauzul
Wydaje się, że klauzule dotyczące zapłaty nie mają zasadniczego znaczenia i pełnią jedynie funkcję uzupełniającą względem określenia wysokości świadczenia pieniężnego. Niewiele osób zastanawia się jednak, że pewne elementy takich klauzul umownych regulujących zasady płatności i użyte w nich sformułowania mają swoje implikacje prawne.
Jednym ze skutków zamieszczenia w umowie klauzuli dotyczącej zapłaty jest spowodowanie, że wskazany w niej sposób jest dla stron wiążący, a tym samym jakiekolwiek uzgodnienia dotyczące zmiany sposobu zapłaty będą stanowić zmianę umowy (oczywiście przy braku w umowie odmiennych ustaleń w tym zakresie) i jako takie mogą wymagać zachowania określonej formy. Ponadto, niewywiązanie się przez stronę, na której spoczywał obowiązek zapłaty z uzgodnień umownych w zakresie sposobu płatności może być uznane za nienależyte wykonanie zobowiązania i naraża dłużnika na odpowiedzialność odszkodowawczą.
Co również bardzo istotne, wskazanie już w samej umowie konkretnego rachunku bankowego, na który ma nastąpić zapłata (por. Przykład nr 3) jest jednoznaczne z umownym określeniem miejsca spełnienia świadczenia pieniężnego, którym będzie miejsce siedziby banku (oddziału) prowadzącego ten rachunek. Ma to również swoje implikacje w zakresie prawnoprocesowej. Pozew o zapłatę, jako powództwo o wykonanie umowy w rozumieniu przepisu art. 34 KPC, może być bowiem wytoczone nie tylko przed sąd siedziby pozwanego ale także przed sąd właściwy ze względu na siedzibę banku (jego oddziału) prowadzącego rachunek wierzyciela – jako miejsce wykonania umowy w zakresie zapłaty. Nie będzie takiej możliwości, jeżeli w klauzuli umownej nie wskazano konkretnego rachunku, a jedynie uzgodniono, że miałaby nastąpić w wyniku jednostronnego wskazania przez wierzyciela (np. w fakturze) rachunku bankowego.
Dodatkowym elementem zamieszczanym w klauzulach dotyczących sposobu zapłaty jest określenie momentu, w którym świadczenie pieniężne będzie uznane za spełnione (por. Przykład nr 1). Ma to o tyle istotne znaczenie, że w oparciu o ten termin można ustalić, czy doszło do uchybienia terminowi zapłaty, rodzącemu obowiązek zapłaty odsetek i okres za jaki powinny być liczone.
Możliwość ustalenia zapłaty gotówką – ograniczenia
Oczywiście obecnie najczęstszym sposobem regulowania należności jest zapłata bezgotówkowa, niemniej jednak nadal możliwe jest ustalenie, że do zapłaty dojdzie w formie gotówkowej. W tym kontekście należy jednakże mieć na uwadze obowiązujące przepisy prawa wprowadzające w tym zakresie pewne ograniczenia, tj. na przepis art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646), który reguluje wymóg dokonywania przez przedsiębiorców płatności za pośrednictwem rachunku bankowego.
Zgodnie z powołanym przepisem:
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku, gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Obowiązek dokonania lub przyjęcia płatności za pośrednictwem rachunku powstaje w wyniku łącznego spełnienia ww. warunków i istnieje bez względu na liczbę płatności wynikających z danej płatności. Przeliczenia walut obcych dokonuje się według średniego kursu waluty transakcji obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeZgodnie z interpretacjami organów skarbowych obowiązek płatności za pośrednictwem rachunku nie powstaje także w sytuacji, gdy płatność, której wartość nie przekracza 15 000 zł, jest skutkiem umowy o współpracę (umowy ramowej), w ramach której łączna wartość transakcji przekracza tę wartość. W tym przypadku przez jednorazową wartość transakcji należy rozumieć wartość poszczególnych zamówień, nie zaś sumę sprzedaży dokonanej na podstawie umowy ramowej.
Co więcej, omawiany obowiązek dotyczy wyłącznie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą, czyli nie obejmuje sytuacji gdy dana płatność nie pozostaje w takim związku, co może dotyczyć w szczególności przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, którzy w obrocie gospodarczym mogą również mieć status konsumenta.
Zapisz się na newsletterPodobne artykuły
Dochodzenie roszczeń a faktura VAT
FRANCZYZA W KODEKSIE CYWILNYM – NOWELIZACJA PRZEPISÓW
