Wynajem prywatnego samochodu spółce cywilnej przez jej wspólnika
Wynajem spółce cywilnej przez jej wspólnika samochodu prywatnego, a podatek dochodowy
Regulacje prawne dotyczące spółki cywilnej zawarte są w Kodeksie cywilnym. Spółka cywilna, w przeciwieństwie do spółek prawa handlowego nie jest samodzielnym podmiotem prawa. W istocie spółka cywilna jest umową, na mocy której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkłady wniesione przez wspólników należą nie do tej spółki, lecz do ich wspólnego majątku na zasadach współwłasności łącznej.
Spółka cywilna nie jest zatem odrębnym podmiotem prawa, w konsekwencji nie jest również przedsiębiorcą. Przedsiębiorcami są natomiast wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
W związku z tym, w stosunkach zewnętrznych (np.: zawieranie umów cywilnoprawnych) stronami są wspólnicy działający w ramach spółki cywilnej oraz podmioty trzecie. Co za tym idzie, na gruncie prawa cywilnego istotne wątpliwości budzi możliwość zawarcia kontraktu pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej, a wspólnikiem tej spółki. Podnosi się, że w takiej sytuacji po obu stronach umowy występuje ten sam podmiot, co należałoby uznać za niedopuszczalne.
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacjeUmowa wynajmu auta własnej firmie
Niezależnie od wskazanych powyżej wątpliwości, w praktyce dochodzi do zawierania różnych umów o wskazanym powyżej układzie podmiotowym (spółka cywilna – wspólnik spółki cywilnej), na podstawie których spółka cywilna jest zobowiązana do świadczenia pieniężnego (np.: wynagrodzenie, czynsz itp.) na rzecz swojego wspólnika.
W takim przypadku powstaje pytanie odnośnie podatkowych skutków takiej sytuacji, w szczególności możliwości zaliczenia przez wspólnika spółki cywilnej (będącego stroną umowy zawartej ze spółką) części zapłaconego przez spółkę na jego rzecz wynagrodzenia do własnych kosztów uzyskania przychodu (z tytułu udziału w spółce). Należy pamiętać, że podatnikami podatku dochodowego są wspólnicy spółki cywilnej, a nie sama spółka.
Samochód wspólnika w spółce cywilnej
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „updof”) stanowią, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną (…) u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału), a zasadę tę stosuje się odpowiednio m.in. do rozliczania kosztów uzyskania przychodów z tytułu udziału w takiej spółce. Co za tym idzie, należność (np.: wynagrodzenie, czynsz) wypłacone przez spółkę cywilną stanowi dla wspólników tej spółki koszt uzyskania przychodu, proporcjonalnie do udziału w zysku przysługującego wspólnikom w spółce.
Na gruncie wskazanych powyżej wątpliwości wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 grudnia 2016 r., sygn. akt II FSK 2627/16. Sprawa dotyczyła możliwości zaliczenia przez wspólnika spółki cywilnej do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę cywilną z tytułu najmu lokalu wynajmowanego od wspólników spółki. NSA stwierdził, że badanie, czy dany wydatek można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodów, musi być poprzedzone ustaleniem, czy wydatek został rzeczywiście i definitywnie poniesiony kosztem majątku podatnika (tj. wspólnika spółki cywilnej). NSA wskazał dalej, że warunkiem zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest świadczenie kosztem majątku podatnika na rzecz innego podmiotu, a nie samego siebie. Co za tym idzie, skoro spółka cywilna nie jest odrębnym od wspólnika podatnikiem, nie uzyskuje przychodu, nie ponosi kosztów, to poniesienie przez spółkę wydatku na wynajęcie lokalu od jednego ze wspólników tej spółki nie daje podstaw do uznania części takiego wydatku (proporcjonalnej do udziału wspólnika w zysku) za koszt uzyskania przychodu tego wspólnika. Wydaje się natomiast, że pozostali wspólnicy mogą zaliczyć taki wydatek (proporcjonalnie do ich udziału w zysku) do własnych kosztów uzyskania przychodu.
Samochód w spółce cywilnej – Podsumowanie
Podsumowując, należy uznać, że poniesienie wydatku (np.: czynsz najmu) z majątku spółki cywilnej (tj. majątku wspólnego wspólników) na rzecz wspólnika tej spółki nie może stanowić dla tego wspólnika kosztu uzyskania przychodu z tytułu udziału w spółce. Wydatek spółki cywilnej (znajdujący pokrycie w majątku wspólnym wspólników) w części przypadającej na tego wspólnika jest świadczeniem na rzecz siebie samego.
Odnosząc się zatem do postawionego w tytule artykułu pytania, należy stwierdzić, że wynajęcie spółce cywilnej samochodu należącego do wspólnika tej spółki powoduje, że wspólnik ten nie może zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodu części (proporcjonalnej do udziału wspólnika w zysku osiąganego w ramach spółki) czynszu najmu samochodu zapłaconego przez spółkę (część czynszu obciążającą wspólnika wypłaca on de facto samemu sobie, a zatem jego wydatek nie ma charakteru definitywnego i nie jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu).
Z kolei pozostali wspólnicy są uprawnieni do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu przypadającą na nich część czynszu (proporcjonalnie do ich udziału w zysku spółki).
Kliknij i napisz do nas. Zapraszamy na konsultacje Zapisz się na newsletter
